Nhiễm HIV và AIDS

HIV và AIDS là gì?

HIV (Vi-rút suy giảm miễn dịch ở người) là vi-rút gây ra AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải). HIV tấn công hệ miễn dịch của cơ thể. Hệ miễn dịch là cơ quan phòng vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng. Dần dần, HIV làm suy yếu khả năng chống chọi với các bệnh lây nhiễm nghiêm trọng và một số loại ung thư của cơ thể. Khi điều này xảy ra, nhiễm HIV trở thành AIDS. AIDS có thể đe dọa đến tính mạng nhưng cũng là bệnh có thể phòng tránh được.

Toàn bộ tác động của nhiễm trùng có thể không xuất hiện cho đến 5 đến 10 năm sau khi bạn bị nhiễm vi-rút. Các phương pháp điều trị mới cho phép người bị bệnh sống lâu hơn.

Nguyên nhân là gì?

Các tế bào chống lại nhiễm trùng của hệ miễn dịch là một loại tế bào bạch cầu được gọi là tế bào CD4 hoặc tế bào T hỗ trợ. Hàng tháng đến hàng năm sau khi nhiễm HIV, vi-rút bắt đầu phá hủy những tế bào này. Nhiễm HIV trở thành AIDS khi quá nhiều tế bào CD4 bị phá hủy đến mức bạn mất khả năng chống lại các bệnh lây nhiễm nặng hoặc khối u. Nhiều bệnh nhiễm trùng gọi là nhiễm trùng cơ hội sẽ phát triển. Chúng được gọi là cơ hội vì chúng lợi dụng hệ miễn dịch bị suy yếu của cơ thể bạn. Những bệnh nhiễm trùng này thông thường sẽ không gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hoặc tử vong. Tuy nhiên, khi bạn bị AIDS, bệnh nhiễm trùng và khối u trở nên nghiêm trọng hơn và khó điều trị thành công hơn.

HIV lây truyền từ người sang người khi máu bị nhiễm hoặc dịch tiết ra khi quan hệ tình dục, như tinh dịch, đi vào cơ thể. Đàn ông, phụ nữ và trẻ em thuộc mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm HIV. Bạn có thể bị nhiễm HIV qua:

• Quan hệ tình dục không an toàn
• Kim tiêm bẩn
• Truyền máu hoặc các sản phẩm máu trong các quốc gia không xét nghiệm máu cẩn thận

Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm bệnh khi còn ở trong bụng mẹ hoặc từ sữa mẹ của người mẹ bị nhiễm bệnh.

HIV không lây truyền qua không khí, thức ăn, hoặc tiếp xúc xã hội thông thường như bắt tay hoặc ôm.

Những triệu chứng là gì?

Cần nhớ rằng HIV thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào trong nhiều tháng hay thậm chí là nhiều năm. Khi bạn bắt đầu có các triệu chứng, chúng thường là triệu chứng của những bệnh khác có khả năng tấn công cơ thể do nhiễm HIV:

• Sốt
• Mất cảm giác thèm ăn hoặc giảm cân
• Buồn nôn và mửa
• Mệt mỏi
• Các tuyến hạch bị sưng tấy
• Đau họng
• Đau trên da hoặc miệng
• Nhiễm trùng nặng, nhiều lần trong miệng hoặc âm đạo dù đã điều trị nhiễm trùng
• Đau cơ và khớp
• Tiêu chảy
• Đau đầu
• Thị lực bị mờ hoặc các vấn đề khác về thị giác

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Xét nghiệm HIV được thực hiện trong 2 bước.

1. Bước đầu tiên là xét nghiệm sàng lọc máu hoặc nước bọt. Nếu xét nghiệm này âm tính, điều đó thường có nghĩa là bạn không có HIV. Tuy nhiên, có thể có xét nghiệm âm tính nếu bạn chỉ vừa bị nhiễm vi-rút. Nếu bạn có kết quả xét nghiệm âm tính nhưng bạn có nguy cơ cao bị nhiễm, bạn có thể cần thực hiện lại xét nghiệm này trong 3 đến 6 tháng.
2. Nếu xét nghiệm sàng lọc dương tính, điều đó có nghĩa là bạn có thể đã nhiễm HIV. Một xét nghiệm máu thứ hai, cụ thể hơn sau đó sẽ được thực hiện để xác nhận kết quả.

Việc xét nghiệm HIV tại văn phòng của nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn hoặc một phòng khám chỉ mất vài phút.

Bạn có thể nhận được một bộ cho phép bạn xét nghiệm HIV qua nước bọt tại nhà. Bạn sử dụng một miếng gạc để lấy mẫu nước bọt từ miệng của bạn và sau đó bạn dùng bộ đó để xét nghiệm miếng gạc. Bạn có thể có kết quả chỉ trong một vài phút và nó chắc chắn tới 92% trong việc phát hiện nhiễm HIV. Có thể có kết quả không chính xác. Bạn nên xác nhận kết quả xét nghiệm này bằng việc có một xét nghiệm thứ hai ở văn phòng nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn hoặc một phòng khám.

Sau khi bạn đã xác nhận kết quả xét nghiệm HIV dương tính, bạn sẽ thực hiện một xét nghiệm y khoa kỹ lưỡng. Xét nghiệm bao gồm thảo luận tiền sử hành vi tình dục và nhiễm trùng. Nhà cung cấp dịch vụ y tế cũng sẽ hỏi bạn về tiền sử lạm dụng ma túy của bạn.

Bạn cũng sẽ được kiểm tra các bệnh nhiễm trùng khác mà có thể trở nên trầm trọng hơn khi bạn nhiễm HIV hoặc AIDS.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Thuốc có thể làm chậm quá trình phát triển bệnh, nhưng chúng không chữa khỏi bệnh. Nhiều cách điều trị bằng thuốc mới và hỗn hợp đang được kê đơn. Việc điều trị của bạn có thể bao gồm các loại thuốc làm chậm sự phát triển của vi-rút. Điều trị bằng những thuốc này sẽ tùy thuộc vào số lượng tế bào CD4 của bạn thấp như thế nào và vi-rút trong cơ thể bạn nhiều như thế nào. Bạn có thể cần thực hiện xét nghiệm trong phòng thí nghiệm vài tuần hoặc vài tháng một lần để xem vi-rút đang ảnh hưởng đến cơ thể bạn như thế nào và cách điều trị của bạn hiệu quả ở mức độ nào. Việc điều trị HIV/AIDS của bạn có thể bao gồm điều trị hoặc phòng tránh các loại lây nhiễm và khối u khác.

Được chăm sóc tại văn phòng hoặc phòng khám cung cấp quản lý ca bệnh có thể là một phần quan trọng trong việc điều trị của bạn. Điều này có nghĩa là một nhóm các nhà cung cấp sẽ cung cấp dịch vụ chăm sóc cho bạn và việc chăm sóc của bạn sẽ được điều phối bởi người quản lý ca bệnh. Người quản lý ca bệnh sẽ giúp bạn liên hệ với tất cả những người chăm sóc cho bạn. Những lợi ích khác bao gồm:

• Chăm sóc y tế cập nhật
• Điều trị bệnh của bạn từ cả khía cạnh y tế và xã hội
• Giúp tìm kiếm các nguồn lực y tế, xã hội và tài chính

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

Nếu bạn bị HIV hoặc AIDS, có những việc bạn có thể làm để chăm sóc bản thân và giúp ngăn ngừa bệnh.

• Thảo luận về việc điều trị của bạn với nhà cung cấp dịch vụ y tế.
• Uống thuốc theo đúng đơn thuốc được kê. Biết phải làm gì nếu bạn không uống một liều thuốc.
• Gặp gỡ nhà cung cấp theo lịch trình định kỳ để được cập nhật về các phương pháp điều trị mới.
• Liên hệ với mạng lưới hỗ trợ AIDS tại địa phương. Nhà cung cấp của bạn sẽ có thể giúp bạn tìm.
• Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn:
  • Cách thức và thời gian bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm
  • Bạn nên tránh những hoạt động nào và khi nào bạn có thể trở lại hoạt động bình thường
  • Học cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
  • Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó
• Đảm bảo rằng bạn biết khi nào bạn nên quay lại để kiểm tra.

Tôi có thể làm gì để ngăn ngừa nhiễm HIV?

Nếu bạn không nhiễm HIV hoặc AIDS, cách tốt nhất để phòng tránh lây nhiễm HIV là thực hành quan hệ tình dục an toàn và không sử dụng thuốc cấm.

• Tránh tiếp xúc với các dịch của cơ thể bị lây nhiễm bằng cách sử dụng bao cao su latex hoặc polyurethane mỗi lần bạn quan hệ tình dục bằng miệng, qua âm hộ hoặc qua hậu môn.
• Chỉ quan hệ tình dục với 1 người mà người đó không có quan hệ tình dục với bất kỳ người nào khác.
• Không sử dụng chất diệt tinh trùng có chứa nonoxynol 9 và không sử dụng bao cao su phủ chất diệt tinh trùng này. Hóa chất này có thể gây kích thích màng âm đạo và giúp vi-rút dễ dàng thâm nhập vào cơ thể hơn.
• Nếu bạn sử dụng chất bôi trơn, sử dụng loại chất bôi trơn gốc nước. Không sử dụng chất bôi trơn gốc dầu được làm bằng mỡ khoáng, dầu khoáng, dầu thực vật hoặc kem lạnh. Chúng có thể làm hỏng bao cao su.
• Không dùng chung kim tiêm khi sử dụng ma túy, xăm mình hoặc xỏ khuyên trên cơ thể.

Ngoài ra:

• Hỏi bạn tình mới về tiền sử quan hệ tình dục, sử dụng ma túy và vết xăm hoặc xỏ khuyên trên cơ thể họ.
• Nếu bạn chưa được xét nghiệm HIV, tiến hành xét nghiệm và yêu cầu bạn tình xét nghiệm HIV.

Nếu bạn đã bị phơi nhiễm với HIV, có thể sử dụng các loại thuốc để phòng tránh lây nhiễm. Việc điều trị phải được bắt đầu càng sớm càng tốt và không quá 72 giờ sau khi phơi nhiễm. Phương pháp điều trị ngăn ngừa này không được khuyến nghị cho những người thường có nguy cơ phơi nhiễm với HIV, chẳng hạn như người có quan hệ tình dục với bạn tình có HIV dương tính. Có một thuốc hàng ngày có thể giúp phòng tránh lây nhiễm HIV nếu bạn có nguy cơ rất cao bị nhiễm—ví dụ, bạn âm tính với HIV nhưng lại có bạn tình dương tính với HIV. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng và có thể tốn kém. Nó phải được sử dụng với những khuyến nghị tình dục an toàn thông thường.

Nếu bạn bị nhiễm HIV hoặc AIDS, bạn có thể ngăn lây lan HIV cho người khác nếu bạn:

• Thực hành tình dục an toàn.
• Không hiến máu, huyết tương hoặc tinh dịch.
• Không hiến các bộ phận cơ thể của bạn.
• Cho tất cả các nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn biết rằng bạn dương tính với HIV. Thảo luận mọi lo lắng của bạn về tính bí mật với nhà cung cấp dịch vụ y tế.

Phụ nữ dương tính với HIV nên trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ y tế trước khi mang thai.

Bạn có thể tìm thêm thông tin từ:

• AIDSinfo
  https://aidsinfo.nih.gov
  1-800-HIV-0440 (1-800-448-0440)
• CDC-INFO
  1-800-232-4636
• Mạng lưới thông tin phòng ngừa quốc gia CDC (CDC National Prevention Information Network)
  https://npin.cdc.gov/
  1-800-458-5231