Index English All languages

Thumbnail image of: Anterior Cruciate Ligament (ACL) Injury: Illustration

Chấn thương Dây chằng Chéo trước (ACL)

(Anterior Cruciate Ligament or ACL Injury)

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

Chấn thương Dây chằng Chéo trước (ACL) là do dải mô chắc khỏe ở đầu gối, nối xương đùi với xương chày và hỗ trợ khớp gối, bị giãn hoặc bị đứt.
Thay đổi hoặc dừng các hoạt động gây đau cho đến khi chấn thương bình phục.
Chấn thương ACL có thể được điều trị bằng cách loại bỏ dịch lỏng, băng bó, dùng nạng, chườm đá và đôi khi bằng thuốc hoặc phẫu thuật.

________________________________________________________________________

Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) là gì?

Một chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) là một chấn thương tại một trong các dây chằng trong đầu gối của bạn. Các dây chằng là các dải mô cứng có chức năng liên kết hai xương với nhau để tạo thành các khớp. ACL kết nối xương đùi với xương chày của bạn. ACL, cùng với các dây chằng khác, giữ cho đầu gối và các xương chân ở đúng vị trí khi bạn đi bộ hay chạy. Khi một dây chằng bị chấn thương, nó có thể bị giãn, đứt một phần hoặc đứt hoàn toàn. Đứt hoàn toàn khiến khớp gối trở nên vô cùng lỏng lẻo và bất ổn định.

Chấn thương dây chằng cũng được gọi là bong gân.

Nguyên nhân là gì?

Một chấn thương ACL có thể được gây ra bởi một hoạt động đột ngột làm xoắn hoặc rách một dây chằng, ví dụ như:

Một vận động xoắn ép buộc tại đầu gối của bạn, như là ngã hoặc bị va đập trong lúc chơi bóng bầu dục, bóng rổ hoặc bóng đá
Duỗi thẳng đầu gối của bạn nhiều hơn mức nó có thể duỗi bình thường (sự duỗi quá mức), như khi bạn tiếp đất sau một cú nhảy
Đẩy xương đùi quá xương chày của bạn với lực mạnh, như có thể xảy ra khi bạn dừng đột ngột trong khi bạn đang chạy hoặc nếu bạn đột ngột thay đổi trọng tâm khi bạn đang trượt tuyết

Những triệu chứng là gì?

Các triệu chứng có thể bao gồm:

Sẽ có một tiếng bốp lớn gây đau đớn khi bị chấn thương
Sưng ở đầu gối của bạn
Khó gập hoặc duỗi đầu gối của bạn
Đau quanh đầu gối của bạn
Cảm giác giống như đầu gối của bạn lỏng lẻo hoặc bất ổn định

Nếu bạn làm rách ACL của bạn nhiều tháng hoặc năm trước và bạn chưa từng nối lại bằng phẫu thuật thì bạn có thể có cảm giác đầu gối của bạn yếu và sụm xuống khi bạn xoay hoặc chuyển hướng.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ hỏi về các triệu chứng, các hoạt động và tiền sử sức khỏe của bạn và khám cho bạn. Bạn có thể tiến hành chụp X-quang hoặc các chiếu chụp khác. Ví dụ như bạn có thể tiến hành chụp MRI, phương pháp này sử dụng một từ trường và sóng vô tuyến mạnh để hiển thị các hình ảnh chi tiết khớp gối của bạn.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Bạn sẽ cần thay đổi hoặc dừng các hoạt động làm bạn thấy đau cho đến khi dây chằng của bạn bình phục.

Nếu bạn bị sưng ở khớp, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể cần phải loại bỏ dịch khỏi đầu gối của bạn bằng kim và xy-lanh.

Nhà cung cấp của bạn có thể dùng một băng đàn hồi để buộc xung quanh đầu gối của bạn để giữ phần bị sưng không bị nặng hơn. Bạn có thể cần giữ đầu gối của bạn trong một dụng cụ cố định đầu gối và dùng nạng để bảo vệ đầu gối của bạn trong lúc bạn lành lại.

Với các vết đứt hoàn toàn, bạn và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ quyết định là bạn có nên dùng liệu pháp phục hồi chức năng tập trung hoặc bạn có nên phục hồi chức năng sau khi tiến hành phẫu thuật hay không. ACL bị đứt không thể khâu lại một cách đơn giản. Dây chằng phải được tái tạo lại qua phẫu thuật bằng cách lấy dây chằng hoặc gân từ các phần khác của chân bạn và nối chúng tới xương đùi hoặc xương chày của bạn.

Nếu bạn có một dây chằng chéo trước bị đứt hoàn toàn và nó chưa được nối lại bằng phẫu thuật, điều đó sẽ để lại di chứng cả đời. Bạn có thể thấy đầu gối của mình lỏng lẻo và cảm giác như nó sẽ sụm xuống khi bạn chạy hoặc quay nhanh. Các bài tập phục hồi chức năng và một niềng nẹp đặc biệt sẽ giúp cải thiện những triệu chứng đó. Nếu bạn có thể thực hiện các hoạt động thông thường của mình mà không bị đau và bạn sẵn sàng bỏ các hoạt động tạo thêm áp lực lên đầu gối của bạn, bạn có thể không cần phẫu thuật.

Bạn có thể cân nhắc thực hiện phẫu thuật tái tạo ACL nếu:

Đầu gối của bạn bất ổn định và chệch đi trong hoạt động thể thao hoặc hàng ngày.
Bạn là một vận động viên thi đấu và đầu gối của bạn có thể bất ổn định và chệch đi trong khi chơi thể thao (ví dụ bóng rổ, bóng bầu dục hoặc bóng đá).
Bạn không sẵn sàng từ bỏ các môn thể thao có xoay và cắt người như bóng đá và bóng rổ.
Bạn muốn ngăn có thêm chấn thương tới đầu gối của bạn. Một đầu gối bất ổn định có thể dẫn tới nhiều chấn thương hơn và chứng viêm khớp.

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

Để giúp bớt sưng và giúp giảm đau trong một vài ngày đầu sau khi bị chấn thương:

Buộc một gói đá, gel hoặc một gói rau củ đông lạnh trong một túi vải quanh vùng bị chấn thương của bạn 3 đến 4 giờ một lần, mỗi lần tối đa 20 phút.
Chèn một cái gối dưới đầu gối của bạn khi bạn đứng lên hoặc nằm xuống.
Uống các thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen, ibuprofen hoặc naproxen. Đọc nhãn và dùng thuốc theo hướng dẫn. Trừ khi được nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn khuyến nghị, bạn không nên uống những thuốc này quá 10 ngày.
- Những thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAID), như ibuprofen, naproxen và aspirin, có thể gây chảy máu dạ dày và các vấn đề khác. Những nguy cơ này tăng theo độ tuổi.
- Acetaminophen có thể gây tổn thương gan hoặc các vấn đề khác. Trừ khi được nhà cung cấp dịch vụ khuyến nghị, không uống nhiều hơn 3000 miligram (mg) trong 24 giờ. Để đảm bảo rằng bạn không uống quá nhiều, hãy kiểm tra các loại thuốc khác mà bạn uống để xem liệu các loại thuốc đó có chứa acetaminophen không. Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ nếu bạn cần tránh uống rượu khi dùng thuốc này.

Tuân thủ các hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn, bao gồm tất cả các bài tập được khuyến nghị bởi nhà cung cấp của bạn. Hỏi nhà cung cấp của bạn:

Cách thức và thời gian bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm
Thời gian để hồi phục
Những hoạt động bạn nên tránh và thời điểm bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường
Cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó

Đảm bảo rằng bạn biết khi nào bạn nên quay lại để kiểm tra.

Tôi có thể giúp tránh chấn thương ACL bằng cách nào?

Các bài tập khởi động và giãn cơ trước khi vận động có thể giúp ngăn ngừạ chấn thương. Ví dụ, tập các bài tập tạo cơ đùi và các cơ gân kheo chắc khỏe và giãn các cơ chân của bạn.

Tuân thủ các quy tắc an toàn và sử dụng bất kỳ thiết bị bảo vệ nào được khuyến nghị cho công việc hoặc môn thể thao của bạn. Ví dụ, nếu bạn trượt tuyết, hãy đảm bảo rằng bộ nẹp của bạn được đặt chính xác bởi một chuyên gia được đào tạo sao cho chúng sẽ bật ra nếu bạn ngã.

Developed by RelayHealth.

Adult Advisor 2016.4 xuất bản bởi RelayHealth.
Sửa đổi lần cuối: 2015-03-10
Xét duyệt lần cuối: 2016-09-12

Nội dung này được xét duyệt định kỳ và có thể thay đổi khi có thông tin y tế mới. Thông tin nhằm mục đích cung cấp tin tức và giáo dục và không thay thế cho các đánh giá, tư vấn, chẩn đoán hay điều trị y tế từ một chuyên gia y tế.

Adult Advisor 2016.4 Index