Ung thư vú ở phụ nữ

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Ung thư vú là sự phát triển của các tế bào bất thường ở vú.
• Điều trị bao gồm thuốc như hóa trị, liệu pháp hormone hoặc liệu pháp sinh học. Nó cũng bao gồm xạ trị hoặc phẫu thuật.
• Nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn về các cách chăm sóc bản thân tốt nhất trong quá trình điều trị.

________________________________________________________________________

Ung thư vú là gì?

Ung thư vú là sự phát triển của các tế bào bất thường ở vú. Đây là ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ.

Ung thư được phát hiện và điều trị càng sớm thì cơ hội hồi phục của bạn càng cao. Mặc dù vậy, ngay cả ung thư ở giai đoạn sau thường vẫn có thể điều trị được. Việc điều trị có thể làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của ung thư và giảm nhẹ các triệu chứng trong một khoảng thời gian. Hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn để biết bạn có thể hy vọng gì với loại ung thư mà bạn mắc phải.

Nguyên nhân là gì?

Nguyên nhân chính xác gây ra ung thư vú chưa được xác định. Bạn có thể có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn nếu:

• Bạn ngoài 60 tuổi.
• Bạn đã bị ung thư vú hoặc một số bệnh ở ngực không phải ung thư.
• Bạn có tiền sử gia đình bị ung thư vú hoặc buồng trứng (đặc biệt là mẹ, chị/em gái hoặc con gái, nhưng cũng có thể là họ hàng khác cả bên bố hoặc bên mẹ bạn).
• Bạn bị đột biến trong các gen nhất định (BRCA1 và BRCA2).
• Bạn đã điều trị liệu pháp phóng xạ cho ngực.
• Bạn uống rượu (nguy cơ tăng khi lượng rượu uống vào tăng).
• Bạn thừa cân hoặc béo phì sau thời kỳ mãn kinh.
• Bạn không tập thể dục thường xuyên.
• Bạn đã có chu kì đầu tiên của mình trước 12 tuổi.
• Bạn chưa bao giờ sinh nở.
• Bạn quá tuổi sinh đứa con đầu lòng của mình.
• Bạn không nuôi con bằng sữa mẹ.
• Bạn đã qua thời kì mãn kinh sau tuổi 55.
• Bạn dùng liệu pháp thay thế hormone (estrogen và progesterone) trong nhiều năm.

Những triệu chứng là gì?

Dấu hiệu đầu tiên thường xảy ra nhất của ung thư vú là bướu ở vú. Bướu thường được phát hiện nhất ở phần vú phía trên, bên ngoài.Bướu này thường không đau.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Thay đổi màu sắc, nếp gấp hoặc nếp nhăn của da ở một số phần của vú
• Thay đổi về kích thước hoặc hình dạng của vú
• Chảy dịch ở núm vú
• Thay đổi về bề ngoài hoặc hình dáng núm vú.
• Bướu ở nách

Đau, căng hoặc đau nhức vú mà không có bướu, đặc biệt là trong chu kỳ kinh nguyệt, thường không phải là triệu chứng của ung thư. Tuy nhiên, tất cả các dấu hiệu hoặc triệu chứng của vú kéo dài hơn một vài ngày cần được nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn kiểm tra.

Di căn là gì?

Sự lan rộng các tế bào ung thư từ một phần của cơ thể sang những phần khác được gọi là di căn. Nguyên nhân khiến ung thư lan rộng chưa được xác định. Các tế bào ung thư có thể:

• Phát triển đến khu vực xung quanh khối u
• Di chuyển tới những phần cơ thể khác thông qua đường máu hoặc hệ bạch huyết. Hệ bạch huyết là một phần của hệ thống chống lây nhiễm của cơ thể bạn. Hệ bạch huyết có các hạch bạch huyết chứa các tế bào máu (tế bào lympho) để chống lại lây nhiễm và các mạch máu dẫn dịch, dinh dưỡng và các chất thải giữa cơ thể bạn và đường máu.

Những khối u mới sau đó phát triển ở các khu vực khác này. Khi ung thư vú lan ra, nó thường được tìm thấy trong các xương của khung xương chậu, cột sống, xương cánh tay và xương đùi, xương sườn và hộp sọ. Các khối u cũng được tìm thấy chủ yếu ở gan, phổi, và não.

Đôi khi những triệu chứng ung thư đầu tiên của bạn là ở một phần của cơ thể nơi ung thư lan sang. Những triệu chứng của ung thư vú lan rộng tới phần khác của cơ thể bạn phụ thuộc vào vị trí của khối u. Ví dụ,

• Nếu ung thư lan rộng sang phổi, bạn có thể bị ho và khó thở.
• Nếu ung thư lan rộng sang gan, bạn có thể bị vàng da, đau, hoặc trướng bụng.
• Nếu ung thư lan tới xương, bạn có thể đau hoặc xương của bạn có thể dễ gãy.
• Nếu ung thư lan tới não, bạn có thể gặp vấn đề với việc suy nghĩ, nói, hoặc đi lại.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhiều phụ nữ sẽ thấy bướu trong vú, hoặc tình cờ hoặc do tự kiểm tra. Đôi khi, nhà cung cấp dịch vụ y tế sẽ thấy bướu trong khi khám sức khỏe định kỳ hoặc chụp X quang vú sàng lọc. Hầu hết các bướu trong vú không phải ung thư. Thường chúng là các nang chứa đầy chất lỏng và trở nên lớn hơn và nhỏ hơn với mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, bất kỳ bướu nào cũng nên được kiểm tra. Bạn sẽ có thể làm các xét nghiệm như:

• Chụp nhũ ảnh là chụp X-quang ở vú để tìm ung thư hoặc kiểm tra bướu được sờ thấy ở vú.
• Siêu âm, sử dụng sóng âm thanh để hiển thị hình ảnh mô vú
• MRI, phương pháp này sử dụng một từ trường và sóng vô tuyến mạnh để hiển thị các hình ảnh chi tiết của mô vú
• Làm sinh thiết vú là việc lấy mẫu mô nhỏ để xét nghiệm. Mô được kiểm tra xem có ung thư không.

Nếu bạn có chất dịch ở núm vú và bạn không nuôi con bằng sữa mẹ, một số chất dịch có thể được đặt trên một tiêu bản kính hiển vi và được kiểm tra tế bào ung thư.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Bạn và nhà cung cấp dịch vụ y tế sẽ thảo luận về các phương pháp điều trị có thể. Bạn cũng có thể trao đổi với bác sỹ phẫu thuật, bác sỹ chuyên khoa u bướu y tế và bác sỹ chuyên khoa u bướu phóng xạ. Bác sỹ chuyên khoa u bướu là chuyên gia về ung thư.

Một số việc cần suy nghĩ khi đưa ra quyết định điều trị là:

• Tuổi của bạn
• Giai đoạn ung thư (ung thư đã tiến triển đến mức nào)
• Tác dụng của hormone đối với ung thư
• Loại ung thư vú
• Liệu ung thư đã lây lan sang các hạch bạch huyết hoặc các phần khác của cơ thể hay chưa

Các phương pháp điều trị có thể là:

• Phẫu thuật, như:
  • Giải phẫu cắt bỏ khối u ở vú để cắt bỏ bướu do ung thư từ vú của bạn
  • Giải phẫu cắt bỏ vú nhằm cắt bỏ toàn bộ vú
• Liệu pháp xạ trị, là việc sử dụng tia X năng lượng cao để giết các tế bào ung thư
• Hóa trị liệu (thuốc chống ung thư), sử dụng thuốc để diệt các tế bào ung thư
• Liệu pháp hormone, sử dụng thuốc để ngăn hormone trong cơ thể bạn giúp bướu phát triển
• Trị liệu sinh học, sử dụng thuốc nhằm giúp hệ miễn dịch của bạn chống lại ung thư hoặc ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư

Thường có nhiều hơn 1 loại phương pháp điều trị được sử dụng.

Nếu bạn định phẫu thuật để cắt bỏ vú, trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn về các lựa chọn để tái tạo vú.

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

Nếu bạn đã được chẩn đoán ung thư vú:

• Trao đổi về bệnh ung thư của bạn và các lựa chọn điều trị với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Đảm bảo rằng bạn hiểu các lựa chọn của mình.
• Theo toàn bộ quá trình điều trị được kê đơn bởi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
• Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn:
  • Cách thức và thời gian bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm
  • Thời gian để hồi phục
  • Nếu có những hoạt động bạn nên tránh và thời điểm bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường
  • Cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
  • Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó
• Đảm bảo rằng bạn biết khi nào bạn nên quay lại để kiểm tra. Giữ tất cả các cuộc hẹn thăm khám hoặc xét nghiệm của nhà cung cấp.

Các điều khác có thể giúp bao gồm:

• Thực hiện chế độ ăn uống điều độ và tập thể dục thường xuyên theo khuyến cáo của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
• Nghỉ ngơi nhiều.
• Hỏi nhà cung cấp dịch vụ của bạn nếu bạn cần tránh uống rượu. Nó có thể ảnh hưởng đến thuốc bạn đang uống. Rượu cũng có thể làm cho tế bào bạch cầu dễ bị lây nhiễm hơn.
• Cố gắng giảm căng thẳng và dành thời gian cho các hoạt động mà bạn yêu thích. Trao đổi với nhân viên tư vấn về bệnh của bạn có thể hữu ích.
• Trao đổi với gia đình và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về những lo lắng của bạn. Hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu có bất kỳ thắc mắc nào về bệnh, cách điều trị, tác dụng phụ của việc điều trị, hoạt động tình dục, các nhóm hỗ trợ và bất kỳ điều gì làm bạn lo lắng.
• Cho nhà cung cấp của bạn biết nếu phương pháp điều trị của bạn gây cảm giác khó chịu. Thông thường, có ba cách để giúp bạn thoải mái hơn.

Sau khi điều trị, một điều cũng quan trọng là kiểm tra vùng vú xem có các thay đổi không. Việc này có thể giúp bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy ung thư đã quay trở lại hoặc ung thư mới đã bắt đầu.

Có nhiều dịch vụ hỗ trợ cho phụ nữ mắc ung thư vú. Bạn có thể tìm thấy tên của các nhóm và cơ quan từ nhà cung cấp dịch vụ y tế của mình hoặc thông qua văn phòng Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ tại địa phương.

Làm thế nào tôi có thể giúp phòng tránh ung thư khỏi lan hoặc trở lại?

• Hoàn thành toàn bộ quy trình điều trị xạ trị, hormone hoặc hóa trị liệu được nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn khuyến nghị.
• Gặp nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn ngay lập tức nếu bạn để ý thấy bất cứ triệu chứng nào trước đây quay lại hoặc phát triển bất kỳ triệu chứng mới nào.

Để biết thông tin chi tiết, liên hệ:

• Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, Inc. (American Cancer Society, Inc.)
  800-227-2345
  http://www.cancer.org
• Viện Ung thư Quốc gia (National Cancer Institute)
  800-422-6237 (TTY: 800-332-8615)
  https://www.cancer.gov/