Trầm cảm

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Trầm cảm là trạng thái mà bạn cảm thấy buồn, tuyệt vọng và không còn hứng thú với cuộc sống thường nhật.
• Có thể điều trị trầm cảm thành công với liệu pháp, thuốc hoặc cả hai.
• Yêu cầu chăm sóc khẩn cấp nếu bạn hoặc người thân có ý nghĩ tự tử nghiêm trọng hoặc làm hại người khác.

________________________________________________________________________

Trầm cảm là gì?

Trầm cảm là trạng thái mà bạn cảm thấy buồn, tuyệt vọng và không còn hứng thú với cuộc sống thường nhật. Trầm cảm có thể cản trở bạn trong các hoạt động hàng ngày. Trầm cảm có thể ở mức độ từ nhẹ đến nặng. Có thể diễn ra trong khoảng thời gian ngắn hoặc dài.

Có một số loại trầm cảm. Những loại phổ biến nhất là:

• Rối loạn điều chỉnh trầm cảm (ADDM). Bạn bị trầm cảm vì có chuyện nghiêm trọng đã xảy ra với bạn. Ví dụ: các sự kiện như đổ vỡ mối quan hệ, thất thoát tài chính lớn, di chuyển hoặc mất việc. ADDM thường kéo dài một vài tuần đến một vài tháng.
• Trầm cảm nặng. Trầm cảm nghiêm trọng kéo dài hơn 2 tuần và không do một sự kiện cụ thể nào gây ra được gọi là trầm cảm nặng. Bạn có thể mắc trầm cảm nặng chỉ một lần, hoặc bạn có thể mắc nhiều lần trong đời.
• Rối loạn trầm cảm dai dẳng. Nếu bạn bị trầm cảm nhẹ hầu như hàng ngày trong 2 năm trở lên thì được gọi là rối loạn trầm cảm dai dẳng. Nếu bạn bị chứng rối loạn này, bạn cũng có thể bị trầm cảm nặng ở những thời gian nhất định trong đời.
• Rối loạn lưỡng cực. Rối loạn này gây ra những thay đổi nghiêm trọng về tâm trạng, suy nghĩ và hành vi. Thường có hai "giai đoạn tâm trạng": giai đoạn hưng cảm và giai đoạn trầm cảm. Trong gian đoạn hưng cảm, bạn cảm thấy rất sung sức và rất hiếu động. Trong giai đoạn trầm cảm, bạn cảm thấy rất buồn, tuyệt vọng và không quan tâm đến bất cứ thứ gì.
• Rối loạn tâm thần chu kỳ. Ở dạng trầm cảm này, bạn chuyển thay đổi qua lại giữa tâm trạng hưng cảm và trầm cảm nhẹ. Trong giai đoạn 2 năm bất kỳ, bạn hầu như liên tục có tâm trạng hưng cảm hoặc trầm cảm nhẹ.
• Trầm cảm do tình trạng sức khỏe chung. Nhiều vấn đề sức khỏe có thể tạo ra những thay đổi trong cơ thể bạn khiến gây ra trầm cảm. Một số ví dụ là đột quỵ, bệnh Parkinson, các vấn đề về hoóc môn và một số bệnh ung thư. Bệnh này không giống như bị trầm cảm về bệnh tật của bạn.
• Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt. Nhiều phụ nữ cảm thấy thất thường, dễ cáu kỉnh và chán nản trước kỳ kinh nguyệt. Những triệu chứng này sẽ biến mất khi kỳ kinh nguyệt bắt đầu, nhưng sẽ trở lại mỗi tháng.
• Trầm cảm sau sinh. Nhiều phụ nữ bị trầm cảm mức độ nhẹ đến nặng sau khi sinh con. Loại trầm cảm này có thể kéo dài một vài tuần đến một vài tháng.
• Rối loạn ảnh hưởng theo mùa. Một số người rất nhạy cảm khi nhận được ít ánh sáng mặt trời. Ở khí hậu lạnh hơn, bạn có thể bị trầm cảm khi ngày ngắn hơn vào mùa đông và cảm thấy khỏe hơn khi ngày kéo dài hơn. Loại trầm cảm này đôi khi có thể nghiêm trọng.
• Rối loạn tâm trạng do sử dụng chất gây nghiện. Các chất gây nghiện như rượu, côcain, thuốc giảm đau và thuốc kích thích có thể dẫn đến trầm cảm. Ngừng sử dụng thuốc trong một vài tuần thường cải thiện tâm trạng và khả năng hoạt động của bạn. Điều này phụ thuộc vào việc sử dụng thuốc trong bao lâu và số lượng bao nhiêu.

Những loại trầm cảm khác nhau kéo dài trong khoảng thời gian khác nhau. Thông thường, trầm cảm kéo dài vài tuần và không bao giờ bị lại. Cũng có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm. Một số người bị cơn trầm cảm nhiều lần trong đời.

Nguyên nhân là gì?

Nguyên nhân chính xác của trầm cảm vẫn chưa được xác định.

• Não bộ sản sinh ra các chất hóa học có ảnh hưởng đến những suy nghĩ, các cảm xúc và những hành động. Nếu không có sự cân bằng hợp lý giữa các chất hóa học thì bạn có thể gặp những vấn đề trong suy nghĩ, cảm nhận và hành động. Những người mắc phải rối loạn này có thể có quá nhiều hoặc quá ít một vài các chất hóa học trên.
• Rối loạn trầm cảm có xu hướng di truyền trong gia đình Người ta chưa xác định được liệu có phải do gen di truyền từ bố mẹ sang con hay không. Cũng có thể do bố mẹ có quan điểm tiêu cực và con cái học được hành vi này từ cha mẹ. Căng thẳng cũng có thể là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
• Việc bị lạm dụng, bỏ mặc, nghèo đói hoặc vô gia cư cũng làm tăng nguy cơ trầm cảm.
• Một số thuốc có thể gây ra trầm cảm hoặc khiến trầm cảm trầm trọng hơn. Những thuốc này bao gồm các thuốc điều trị huyết áp, thuốc ngủ, thuốc điều trị chứng tăng động, và thuốc chứa steroid như prednisone.

Trầm cảm thường phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới.

Những triệu chứng là gì?

Trầm cảm có thể bắt đầu ở bất kỳ độ tuổi nào. Nó thường bắt đầu vào những năm người ta còn trẻ trừ khi bệnh có nguyên nhân từ thuốc hoặc các vấn đề lạm dụng hóa chất. Bệnh này có thể phát triển chậm hàng tuần hoặc hàng tháng nhưng cũng có thể phát triển đột ngột.

Ngoài ra, cảm thấy buồn và thờ ơ với mọi thứ mà bạn thường quan tâm, bạn cũng có thể:

• Dễ bị kích động
• Khó ngủ, thức dậy sớm hoặc ngủ quá nhiều
• Chú ý đến sự thay đổi trong cảm giác thèm ăn và cân nặng, hoặc tăng hoặc giảm
• Chú ý đến sự thay đổi trong mức độ năng lượng, thường giảm nhưng đôi khi cảm xúc bị kích động quá mức
• Giảm ham muốn tình dục
• Cảm thấy vô dụng và tội lỗi
• Không thể tập trung hoặc ghi nhớ điều gì và gặp rắc rối khi đưa ra quyết định
• Cảm thấy tuyệt vọng hoặc không quan tâm đến bất cứ thứ gì
• Có các triệu chứng về sức khỏe thể chất, như đau đầu và đau khớp
• Thường nghĩ về cái chết hoặc tự tử

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia trị liệu sẽ hỏi vể những triệu chứng của bạn. Họ sẽ đảm bảo rằng bạn không có bệnh lý y tế hoặc vấn đề với rượu hoặc ma túy mà có thể gây ra các triệu chứng.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Cách điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân. Có thể điều trị trầm cảm thành công với liệu pháp, thuốc hoặc cả hai. Thảo luận điều này với nhà cung cấp dịch vụ y tế hoặc chuyên viên trị liệu của bạn.

Yêu cầu chăm sóc khẩn cấp nếu bạn hoặc người thân có ý nghĩ tự tử nghiêm trọng hoặc làm hại người khác.

Để biết thông tin chi tiết, liên hệ:

• Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia (National Institute of Mental Health)
  866-615-6464
  http://www.nimh.nih.gov/
• Tổ chức Sức khỏe Tâm thần Hoa Kỳ (Mental Health America)
  800-969-6642
  http://www.mentalhealthamerica.net/