Tiểu Đường: Tổng Quan

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Mắc bệnh tiểu đường có nghĩa là có quá nhiều đường (glucozơ) trong máu của bạn. Dần dần, lượng đường trong máu cao gây tổn hại cho các mạch máu.
• Khi mạch máu bị tổn hại, không đủ máu đến các cơ quan trong cơ thể và chúng ngừng hoạt động hiệu quả. Bạn có thể có thị lực rất kém hoặc mù, nhồi máu cơ tim, suy thận, mất cảm giác ở bàn chân và cẳng chân của bạn, đột quỵ, hoặc những vấn đề khác.
• Có thể làm chậm hoặc ngăn chặn những vấn đề do tiểu đường gây ra bằng cách chăm sóc tốt sức khỏe của bạn, như thường xuyên kiểm tra lượng đường trong máu, có chế độ ăn uống và dinh dưỡng hợp lý, hoạt động thể chất và dùng thuốc.

________________________________________________________________________

Tiểu đường là gì?

Mắc bệnh tiểu đường có nghĩa là có quá nhiều đường (glucozơ) trong máu của bạn.

Cơ thể của bạn phân tách một số thức ăn bạn ăn thành đường. Máu của bạn mang đường tới các tế bào trong cơ thể bạn. Bạn cần đường trong các tế bào để có năng lượng, nhưng quá nhiều đường trong máu không tốt cho sức khỏe của bạn.

Nguyên nhân là gì?

Bệnh tiểu đường là một vấn đề với cách cơ thể bạn tạo ra hoặc sử dụng insulin. Insulin được tạo ra bởi tuyến tụy, là một cơ quan ở bụng trên của ban. Cơ thể bạn sử dụng insulin để giúp vận chuyển đường từ máu vào trong các tế bào. Khi cơ thể bạn không có đủ insulin hoặc có vấn đề khi sử dụng insulin mà cơ thể bạn tạo ra, đường không thể đi vào các tế bào và sẽ tích tụ trong máu.

Có 3 loại tiểu đường:

• Tiểu đường loại 1 xảy ra khi tuyến tụy của bạn ngừng tạo ra insulin. Điều này thường xảy ra trước tuổi 35. Nguyên nhân vẫn chưa được tìm ra. Nguyên nhân chính xác chưa được xác định.
• Tiểu đường loại 2 xảy ra khi tuyến tụy của bạn không tạo ra đủ insulin hoặc cơ thể bạn không thể sử dụng nó hiệu quả. Loại tiểu đường này thường khởi phát ở độ tuổi trưởng thành, nhưng cũng có thể xuất hiện ở trẻ nhỏ. Bạn có nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 cao hơn nếu bạn thuộc chủng tộc da màu. Nguy cơ của bạn cũng tăng lên nếu bạn có tiền sử gia đình mắc tiểu đường loại 2, không vận động đủ, hoặc thừa cân.
• Tiểu đường khi mang thai có thể xảy ra trong thời kỳ mang thai đối với phụ nữ chưa bao giờ bị bệnh tiểu đường. Những hoóc-môn khi mang thai có thể gây trở ngại cho khả năng sử dụng insulin của cơ thể. Tiểu đường khi mang thai thường sẽ hết sau khi em bé được sinh, nhưng người mẹ có thể tăng nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 về sau.

Những triệu chứng là gì?

Tiểu đường có thể thầm lặng và có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào trong hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm. Đây là lý do tại sao lại cần phải kiểm tra lượng đường trong máu của bạn thường xuyên khi nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn khuyến nghị. Các triệu chứng phổ biến nhất của tiểu đường bao gồm:

• Đi tiểu nhiều
• Hay khát nước
• Hay đói

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Tầm nhìn mờ
• Khô miệng
• Mệt mỏi
• Tăng hoặc giảm cân ngoài mong đợi
• Viêm nhiễm thường xuyên—ví dụ: viêm da, viêm lợi hoặc viêm bàng quang
• Hơi thở có mùi
• Viêm nhiễm thường làm đau từ từ

Dần dần, lượng đường trong máu cao gây tổn hại cho các mạch máu. Các bộ phận thường bị ảnh hưởng nhất là mắt, tim, thận và mạch máu đến bàn chân và cẳng chân. Mạch máu đến năo cũng có thể bị tổn hại. Khi mạch máu bị tổn hại, không đủ máu đến các cơ quan trong cơ thể và chúng ngừng hoạt động hiệu quả. Một khi điều này xảy ra, bạn có thể có thị lực rất kém hoặc mù, nhồi máu cơ tim, suy thận, mất cảm giác ở bàn chân và cẳng chân của bạn, đột quỵ, hoặc những vấn đề khác.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ y tế sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn và khám cho bạn. Nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn cũng sẽ hỏi về tiền sử sức khỏe gia đ́nh và cá nhân bạn. Nhà cung cấp sẽ kiểm tra lượng đường trong máu của bạn. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Kiểm tra nhanh đường huyết (FBG). Trong kiểm tra này, lượng đường trong máu của bạn sẽ được kiểm tra vào buổi sáng trước khi bạn ăn bất cứ thứ gì. Có thể cần tiến hành hai kiểm tra FBG để chẩn đoán.
• Xét nghiệm khả năng dung nạp glucose qua đường miệng (OGTT) trong 2 giờ. Mức đường huyết của bạn được kiểm tra khi bạn đã nhịn ăn. Tiếp đó, bạn được uống một loại nước đường đặc biệt và xét nghiệm lại máu sau 2 giờ sau đó để xem xem cơ thể bạn xử lý đường tốt như thế nào.
• Hemoglobin A1C. A1C là kiểm tra máu có thể được sử dụng để kiểm tra lượng đường trong máu trung bình của bạn trong 2 đến 3 tháng trước. Hemoglobin A1C còn được gọi là HbA1C và A1C.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Có thể làm chậm hoặc ngăn chặn những vấn đề do tiểu đường gây ra bằng cách chăm sóc tốt sức khỏe của bạn. Mục đích của điều trị là giữ cho lượng đường nằm trong phạm vi bình thường. Có thể thực hiện bằng cách:

• Thường xuyên kiểm tra lượng đường trong máu của bạn
• Có chế độ ăn uống và dinh dưỡng tốt
• Hoạt động thể chất
• Duy trì cân nặng hợp lý
• Thuốc, bao gồm thuốc viên hoặc insulin, tùy thuộc vào loại tiểu đường mà bạn mắc và cách bạn chăm sóc bản thân có tốt không

Tôi có thể chăm sóc bản thân như thế nào?

Nếu bạn bị tiểu đường, đây là một số biện pháp bạn có thể thực hiện để luôn khỏe mạnh:

• Thực hiện chế độ ăn uống điều độ bao gồm nhiều loại thực phẩm.
• Thực hiện một số hoạt động thể chất thường xuyên.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Theo dõi lượng đường trong máu và duy trì lượng đường ở mức khuyến nghị của nhà cung cấp dịch vụ y tế.
• Dùng thuốc theo chỉ dẫn của nhà cung cấp dịch vụ y tế.
• Giữ cho huyết áp và cholesterol ở mức bình thường.
• Kiểm tra bàn chân mỗi ngày và kiểm tra bàn chân trong mỗi cuộc hẹn khám với nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn.
• Phòng tránh lây nhiễm, đặc biệt ở bàn chân của bạn.
• Kiểm tra mắt bạn hàng năm.
• Chăm sóc răng và lợi của bạn bằng cách khám nha khoa thường xuyên.
• Không hút thuốc.
• Hãy học cách kiểm soát căng thẳng.

Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn:

• Cách thức và thời gian bạn sẽ nhận kết quả xét nghiệm
• Cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
• Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó

Đảm bảo rằng bạn biết khi nào bạn cần quay lại để kiểm tra.

Bạn có thể biết thêm thông tin về tiểu đường từ:

• Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (American Diabetes Association)
  1-800-DIABETES (800-342-2383)
  http://www.diabetes.org/
• Ngân hàng Thông tin Bệnh tiểu đường Quốc gia (National Diabetes Information Clearinghouse)
  http://diabetes.niddk.nih.gov.

Tôi có thể giúp phòng tránh tiểu đường bằng cách nào?

Không thể tránh tiểu đường loại 1.

Tiền tiểu đường là một thuật ngữ được sử dụng nếu đường trong máu của bạn cao hơn bình thường nhưng chưa đủ cao để được gọi là tiểu đường. Nếu bạn bị tiền tiểu đường, bạn có nguy cơ mắc tiểu đường loại 2. Đây là một số điều bạn có thể thực hiện để giúp tránh không mắc bệnh này:

• Thực hiện chế độ ăn uống điều độ bao gồm nhiều loại thực phẩm
• Thực hiện một số hoạt động thể chất thường xuyên.
• Giảm cân nếu bạn thừa cân.
• Kiểm tra lượng đường trong máu của bạn theo tần suất mà nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn khuyến nghị.