Cúm (Bệnh Cúm)

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Bệnh cúm gây ra bởi một loại virus và có thể lây lan do ho hoặc hắt hơi hoặc bằng cách chạm vào thứ gì đó có virus trên đó.
• Tiêm vắc xin cúm là cách tốt nhất giúp phòng tránh cúm. Rửa tay thường xuyên cũng rất quan trọng. Bệnh cúm có thể được điều trị bằng cách nghỉ ngơi, uống nhiều nước và đôi khi bằng thuốc.
• Nếu bạn gặp vấn đề khác về sức khỏe và bị cúm, tốt nhất là đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.

________________________________________________________________________

Cúm là gì?

Bệnh cúm, còn gọi là cúm, là bệnh do vi-rút gây ra. Cúm ảnh hưởng tới toàn bộ cơ thể, đặc biệt là đường thở của bạn và gây ra các triệu chứng tương tự như triệu chứng cảm lạnh. Triệu chứng của cúm có xu hướng tệ hơn triệu chứng cảm lạnh, nhưng đôi khi có thể khó phân biệt giữa cúm và cảm lạnh, trừ khi bạn được xét nghiệm.

Nhiễm vi-rút cúm đôi khi dẫn đến các hiện tượng viêm nhiễm khác như viêm tai, viêm xoang và viêm ngực. Viêm phổi cũng có thể xảy ra do hậu quả của bệnh cúm. Viêm phổi cũng có thể do vi-rút cúm gây ra hoặc vi khuẩn ảnh hưởng đến các mô phổi đã bị vi-rút hủy hoại. Người già; người có hệ miễn dịch yếu; và người có vấn đề về sức khỏe kinh niên, như bệnh tim hoặc phổi hoặc tiểu đường, là nguy cơ cho các triệu chứng hoặc vấn đề nghiêm trọng hơn. Vì vậy quan trọng là cần cố gắng phòng tránh cúm bằng cách tiêm phòng cúm mỗi năm.

Nguyên nhân là gì?

Cúm do vi-rút gây ra. Khi bạn bị cúm, vi-rút nằm trong đờm và nước bọt của bạn và có thể lây sang người khác khi bạn ho hoặc hắt hơi. Người khác cũng có thể bị cúm nếu họ chạm vào đồ vật có vi-rút nằm trên đó (như cốc chén, núm cửa và tay) sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt.

Dịch cúm xảy ra hàng năm, thường xảy ra vào cuối mùa thu và mùa đông.

Những triệu chứng là gì?

Cúm thường bắt đầu rất đột ngột. Bạn có thể cảm thấy khỏe trong một giờ và cảm thấy ốm ngay giờ sau đó. Các triệu chứng cúm có thể khác nhau giữa những người khác nhau. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Ớn lạnh, đổ mồ hôi và sốt
• Ho
• Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
• Đau đầu
• Đau cơ hoặc nhức mỏi cơ thể
• Đau họng
• Mệt mỏi

Các triệu chứng cúm thường kéo dài từ 3 đến 7 ngày. Bạn có thể bắt đầu cảm thấy khá hơn sau khoảng 2 ngày đầu.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn và kiểm tra. Chẩn đoán thường dựa trên các triệu chứng của bạn. Có các xét nghiệm tại phòng thí nghiệm cho bệnh cúm nhưng trong hầu hết các trường hợp không cần làm xét nghiệm, nhất là khi có nhiều người trong cộng đồng của bạn bị ốm do cúm.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Thông thường, bạn có thể điều trị các triệu chứng tại nhà.

• Nghỉ ngơi nhiều.
• Uống nhiều nước. Nước, nước xuýt, nước ép, các dung dịch có chất điện phân và đồ uống không chứa cà phê là tốt nhất. Khi bạn bị sốt cao, cơ thể của bạn cần nhiều nước hơn vì bạn mất nhiều nước hơn khi thở và thải ra từ da của bạn. Uống đủ nước cũng giúp đờm trong xoang và phổi của bạn mỏng hơn và dễ long ra khỏi cơ thể. Khi đờm lỏng, nó sẽ gây viêm xoang hoặc ngực.
• Cân nhắc việc dùng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau đầu và đau cơ để giảm sốt. Đọc nhãn và dùng thuốc theo hướng dẫn. Trừ khi được nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn khuyến nghị, bạn không nên uống những thuốc này quá 10 ngày.
  • Những thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAID), như ibuprofen, naproxen và aspirin, có thể gây chảy máu dạ dày và các vấn đề khác. Những nguy cơ này tăng theo độ tuổi.
  • Acetaminophen có thể gây tổn thương gan hoặc các vấn đề khác. Trừ khi được nhà cung cấp dịch vụ khuyến nghị, không uống nhiều hơn 3000 miligram (mg) trong 24 giờ. Để đảm bảo rằng bạn không uống quá nhiều, hãy kiểm tra các loại thuốc khác mà bạn uống để xem liệu các loại thuốc đó có chứa acetaminophen không. Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ nếu bạn cần tránh uống rượu khi dùng thuốc này.
• Nếu mũi hoặc xoang của bạn bị sung huyết, thuốc thông mũi có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Sử dụng thuốc thông mũi có thể giúp tránh viêm tai hoặc viêm xoang.
• Thuốc ho hoặc thuốc si rô chữa ho có thể tạm thời giúp kiểm soát bệnh ho.

Thuốc chống vi-rút là thuốc mà nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn có thể kê đơn có thể giúp giảm các triệu chứng cúm. Nó cũng có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu nhanh hơn một chút. Ví dụ về loại thuốc này là zanamivir (Relenza) và oseltamivir (Tamiflu). Có thể sử dụng thuốc ở dạng viên nén hoặc xịt mũi. Nó chỉ có tác dụng nếu bạn bắt đầu trong vòng 2 ngày đầu tiên bị ốm. Thông thường, chỉ cần uống một vài ngày. Ngay cả khi bạn đang uống thuốc chống vi-rút, bạn có thể truyền vi-rút cúm sang người khác. Điều quan trọng là rửa tay thường xuyên và che miệng và mũi khi bạn ho hoặc hắt hơi.

Nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn có thể kê đơn thuốc chống vi-rút nếu bạn chưa bị ốm nhưng đã tiếp xúc với cúm và chưa tiêm vắc xin cúm.

Trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn nếu bạn có các triệu chứng cúm và:

• Bạn bị bệnh tim, hen suyễn, viêm phế quản kinh niên, bệnh thận, tiểu đường hoặc vấn đề sức khỏe kinh niên khác.
• Hệ miễn dịch của bạn không hoạt động bình thường (ví dụ: bạn đang dùng thuốc chứa steroid cho một vấn đề sức khỏe).
• Các triệu chứng của bạn trầm trọng hơn, bạn bị ho nặng, bạn ho ra đờm hoặc bạn khó thở. Những triệu chứng của bạn có thể là dấu hiệu của bệnh viêm phổi.

Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn:

• Cách thức và thời gian bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm
• Mất bao nhiêu thời gian để hồi phục sau khi ốm
• Những hoạt động bạn nên tránh và khi nào bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường
• Cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
• Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó

Đảm bảo rằng bạn biết khi nào bạn nên quay lại để kiểm tra.

Tôi có thể làm cách nào để tránh cúm?

Tiêm vắc xin cúm là cách tốt nhất giúp phòng tránh cúm. Nếu bạn bị cúm, tiêm vắc xin có thể giúp bạn tránh bị ốm. Vắc xin cúm được khuyến nghị cho người lớn và trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên. Nó đặc biệt quan trọng cho những người mặc bệnh mãn tính.

Có thể tiêm vắc xin cúm hoặc dạng xịt mũi.

• Vắc xin có chứa vi-rút đã chết và an toàn cho trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên.
• Vắc xin xịt mũi phòng bệnh cúm có chứa các vi-rút còn sống, yếu và chỉ có thể dùng cho trẻ khỏe mạnh trên 2 tuổi và người lớn khỏe mạnh, những người không có thai và dưới 50 tuổi. Phụ nữ có thai, trẻ em dưới 2 tuổi, người 50 tuổi trở lên, hoặc người có hệ miễn dịch yếu, mắc bệnh hen suyễn hoặc một số tình trạng bệnh lý khác không thể dùng vắc xin xịt mũi này. Nếu bạn đang nghĩ đến việc dùng thuốc xịt mũi, hãy hỏi nhà cung cấp của bạn liệu điều loại thuốc ấy có được khuyến nghị dành cho bạn không.

Bạn nên tiêm mũi cúm mới hàng năm vì vắc xin hết tác dụng theo thời gian và vì nó thay đổi mỗi năm để bảo vệ khỏi những chủng cúm dễ mắc nhất của năm hiện tại. Tốt nhất là tiêm vắc xin ngay khi có sẵn vắc xin mỗi năm, trước khi bắt đầu mùa cúm. Tuy nhiên, nếu luôn có sẵn vắc xin, có thể hữu ích nếu tiêm bất kỳ lúc nào trong mùa cúm. Mùa cúm thường bắt đầu vào tháng Mười và có thể kéo dài đến tháng Năm.

Mùa cúm có thể thay đổi theo từng vùng. Nếu bạn có nguy cơ viêm nhiễm cao và có kế hoạch đi du lịch đến vùng mà bạn có thể tiếp xúc với cúm, đảm bảo bạn tiêm phòng cúm cập nhật trước chuyến đi.

Những điều khác bạn có thể làm để giúp tránh bị cúm là:

• Rửa sạch tay thường xuyên với xà phòng và nước. Rửa trong 20 giây (thời gian đủ dài để hát hết bài “Chúc mừng Sinh nhật”) hoặc sử dụng nước rửa tay có cồn.
• Tránh chạm tay vào mắt, mũi hoặc miệng khi bạn ở nơi công cộng.
• Tránh xa người ốm ít nhất 6 feet nếu bạn có thể.
• Cố gắng chăm sóc tốt bản thân: Ngủ nhiều, tích cực hoạt động thể chất, quản lý căng thẳng, uống nhiều nước và ăn thức ăn lành mạnh. Bỏ hút thuốc.
• Giữ cho các bề mặt sạch sẽ--đặc biệt cạnh bàn, các bề mặt trong nhà vệ sinh và đồ chơi cho trẻ em. Một số vi-rút và vi khuẩn có thể sống 2 giờ trở lên trên các bề mặt như bàn ở quán và phê, tay nắm cửa và bàn làm việc. Lau sạch các bề mặt bằng chất tẩy uế gia dụng theo hướng dẫn trên nhãn.

Nếu bạn bị ốm, bạn có thể giúp bảo vệ người khác nếu bạn:

• Không đi làm hoặc đi học. Tránh tiếp xúc với người khác trừ khi đi chăm sóc y tế.
• Che mũi và miệng bằng giấy ăn khi bạn ho hoặc hắt hơi. Bỏ giấy ăn vào thùng rác sau khi bạn sử dụng rồi rửa sạch tay. Nếu bạn không có giấy ăn, hãy ho hoặc hắt hơi vào ống tay áo thay vì ho vào tay bạn.
• Rửa sạch tay thường xuyên bằng xà phòng và nước hoặc nước rửa tay có cồn đặc biệt sau khi sử dụng khăn giấy hoặc ho hay hắt hơi vào tay bạn.