Bệnh Luput Ban đỏ Hệ thống

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Bệnh luput là một bệnh lâu dài gây ra bởi cơ thể tấn công chính các mô của bạn.
• Bệnh luput có thể ảnh hưởng đến các cơ, thận, hệ thần kinh bao gồm não, mạch máu, phổi và tim. Đôi khi bệnh này chỉ ảnh hưởng đến da của bạn.
• Bệnh luput có thể được điều trị bằng nhiều loại thuốc.

________________________________________________________________________

Bệnh Luput Ban đỏ Hệ thống là gì?

Bệnh Luput Ban đỏ Hệ thống (cũng được gọi là SLE hoặc bệnh luput) là một bệnh tự miễn dịch. Nghĩa là sự phản kháng của cơ thể bạn chống lại mầm bệnh, chất độc và ung thư (hệ miễn dịch của bạn) tấn công mô của bạn.

Khi bạn bị bệnh luput, các vùng da hoặc khớp trở nên đau, đỏ, và sưng lên (bị viêm). Các bộ phận khác của cơ thể cũng có thể bị ảnh hưởng, như cơ, thận, hệ thần kinh bao gồm não, mạch máu, phổi, và tim.

Bệnh luput là một bệnh mãn tính (lâu dài). Bệnh mãn tính không bao giờ khỏi hoàn toàn. Có thể có khoảng thời gian dài bạn không có bất kỳ triệu chứng nào cả. Khi bạn có triệu chứng, thông thường có các việc sau bạn có thể làm để kiểm soát chúng.

Khi bệnh luput nghiêm trọng, nó có thể vô hiệu hóa hoặc thậm chí đe dọa tính mạng. Chẩn đoán sớm bệnh luput và điều trị nhanh chóng khi bạn bắt đầu có triệu chứng có thể giúp phòng tránh thiệt hại đến các cơ quan của bạn và giúp bạn sống bình thường.

Nguyên nhân là gì?

Nguyên nhân chính xác của bệnh luput chưa được xác định. Bạn không thể nhiễm nó từ người khác. Trong một số trường hợp, nó dường như di truyền. Một cái gì đó thường gây ra các triệu chứng của bệnh luput, như là nhiễm vi-rút hoặc quá nhiều ánh nắng, nhưng một số người bắt đầu có triệu chứng không biết vì lý do gì.

Bệnh luput ảnh hưởng đến hầu hết phụ nữ trẻ và trung niên. Một số thuốc có thể gây ra triệu chứng tương tự như bệnh luput, ví dụ, các thuốc được sử dụng để điều trị cao huyết áp, nhịp tim bất thường, bệnh Crohn, hoặc viêm khớp mãn tính. Thông thường, các triệu chứng của bệnh luput biến mất khi dừng thuốc.

Những triệu chứng là gì?

Bệnh luput không ảnh hưởng mọi người theo cùng cách. Một số triệu chứng phổ biến là:

• Các khớp bị đau và sưng lên
• Sốt với nguyên nhân không xác định
• Nhạy cảm với ánh nắng, nghĩa là bạn dễ bị cháy nắng hơn và các triệu chứng khác của bạn trở nên trầm trọng hơn khi bạn đi ra ngoài nắng
• Phát ban, thường là trên mặt
• Các ngón tay hoặc ngón chân bị đau, xanh xao, xanh dương hoặc đỏ khi bạn lạnh hoặc căng thẳng (hiện tượng Raynaud)
• Cảm thấy rất mệt hoặc yếu
• Rụng tóc
• Các tuyến hạch bị sưng tấy
• Mất trí nhớ hoặc gặp khó khăn khi tập trung
• Đau ngực khi thở sâu
• Huyết áp cao

Một số người bị bệnh luput bị một loại chỉ ảnh hưởng đến da, thường là các vùng tiếp xúc với ánh nắng. Phát ban có thể nhẹ, chỉ bị đỏ, hoặc nghiêm trọng, với các mảng cứng, tròn có thể để lại sẹo hoặc gây rụng tóc của bạn. Bạn có thể bị lở loét miệng.

Bệnh Luput Ban đỏ Hệ thống (SLE) có thể gây hại cho tim khiến tim khó bơm máu cho cơ thể một cách hiệu quả.

Có đôi khi bạn không có triệu chứng. Những thời điểm này được gọi là thuyên giảm. Có những thời điểm các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn được gọi là lan rộng hoặc bùng phát.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Bệnh luput có thể khó chẩn đoán. Các triệu chứng của bệnh luput tương tự như các triệu chứng của các vấn đề sức khỏe khác. Các triệu chứng có thể xuất hiện và biến mất sau nhiều tháng hoặc nhiều năm, vì vậy có thể khó biết tất cả các triệu chứng do cùng một bệnh gây ra.

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ hỏi về các triệu chứng và tiền sử bệnh lý của bạn và khám cho bạn. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Xét nghiệm máu
• Xét nghiệm nước tiểu cho các vấn đề về thận
• Làm sinh thiết da hoặc thận là việc lấy mẫu mô để xét nghiệm

Bệnh được điều trị như thế nào?

Lúc này không điều trị bệnh luput. Tuy nhiên, có những loại thuốc có thể giúp giảm bớt triệu chứng và hạn chế tổn thương tới các cơ quan trong cơ thể bạn. Ví dụ:

• Để giảm đau, bạn có thể uống thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) không kê đơn, chẳng hạn như aspirin, ibuprofen, và naproxen. NSAID có thể gây chảy máu dạ dày và các vấn đề khác. Những nguy cơ này tăng theo độ tuổi. Đọc nhãn và dùng thuốc theo hướng dẫn. Trừ khi được nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn khuyến nghị, không dùng thuốc NSAID quá 10 ngày vì bất kỳ lý do nào.
• Với trường hợp bị viêm, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể kê đơn steroid dạng viên uống, kem hoặc thuốc tiêm. Sử dụng thuốc chứa steroid trong thời gian dài có thể có các tác dụng phụ nghiêm trọng. Uống thuốc chứa steroid theo đúng đơn thuốc mà nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn kê. Không uống nhiều hơn hoặc ít hơn lượng thuốc được nhà cung cấp của bạn kê đơn và không uống lâu hơn được kê đơn. Không ngừng uống thuốc chứa steroid mà không được nhà cung cấp của bạn chấp thuận. Bạn có thể phải giảm liều dùng từ từ trước khi ngừng thuốc.
• Các thuốc sử dụng để điều trị sốt rét cũng có thể được sử dụng để điều trị các triệu chứng về da hoặc khớp.
• Các loại thuốc giúp kiểm soát hệ miễn dịch của bạn có thể được kê đơn cho các triệu chứng trầm trọng và để giảm bùng phát.
• Các loại thuốc khác có thể được kê đơn để điều trị các vấn đề khác gây ra bởi bệnh luput, ví dụ như các vấn đề về thận, vấn đề về tim, đau đầu hoặc động kinh.

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ làm việc với bạn để lựa chọn loại thuốc tốt nhất cho việc kiểm soát các triệu chứng của bạn. Bạn cần thực hiện các xét nghiệm kế tiếp để kiểm tra tác dụng của các loại thuốc và mức độ viêm trong cơ thể bạn. Nhà cung cấp sẽ thông báo bao lâu bạn cần tiến hành các xét nghiệm một lần.

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

• Hãy quan tâm đến việc chăm sóc bản thân bạn. Tìm hiểu mọi thông tin có thể về bệnh luput, loại thuốc sử dụng và những gì bạn mong đợi. Lập một kế hoạch để kiểm soát các triệu chứng với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Làm theo chương trình điều trị của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn, bao gồm việc uống thuốc như thế nào và khi nào bạn cần thực hiện lần thăm khám và xét nghiệm kế tiếp. Hỏi nhà cung cấp của bạn:
  • Cách thức và thời gian bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm
  • Thời gian để hồi phục
  • Nếu có những hoạt động bạn nên tránh và thời điểm bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường
  • Cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
  • Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó
• Tránh những thứ có thể khiến các triệu chứng của bạn phát ra.
• Giữ cho bản thân được năng động về thể chất, theo khuyến cáo từ nhà cung cấp của bạn. Có thể bạn dễ bị mệt, nhưng thường bạn sẽ không cần ngừng các hoạt động bình thường của mình. Khi bệnh thuyên giảm, cố gắng hoạt động tích cực hơn để giữ cho cơ bắp khỏe mạnh và các khớp được linh hoạt.
• Đảm bảo rằng bạn nghỉ ngơi đầy đủ. Không để cho bản thân bị quá mệt hoặc kiệt sức. Học cách ứng phó với căng thẳng, đặc biệt nếu như căng thẳng khiến các triệu chứng của bạn phát ra.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và duy trì cân nặng hợp lý.
• Tránh tiếp xúc quá mức với ánh nắng mặt trời. Cố gắng tránh các hoạt động ngoài trời trong thời gian chiếu sáng cao điểm của mặt trời (thường từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều). Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể làm trầm trọng thêm chứng phát ban da và các vấn đề khác của bệnh luput. Khi ra nắng, hãy đội mũ để che chắn khuôn mặt của bạn. Mặc quần áo mà che cả cánh tay, chân và ngực của bạn. Luôn luôn sử dụng kem chống nắng với SPF (chỉ số chống nắng) 15 hoặc cao hơn.
• Không hút thuốc.
• Nếu bạn có vấn đề về khả năng nhớ hoặc tập trung, hãy cố gắng sống ngăn nắp và ghi chép mọi việc lại để giúp bạn tránh quên chúng. Cố gắng chỉ tập trung vào một công việc tại một thời điểm. Liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu những triệu chứng đó trở nên trầm trọng hơn.
• Điều trị sớm các triệu chứng, bệnh lây nhiễm mới hoặc bất kỳ bệnh tật nào khác. Tránh tiếp xúc với những người mang bệnh mà bạn có thể mắc phải, như cảm lạnh hoặc cảm cúm, vì bạn có thể bùng phát bệnh luput nếu bị ốm.
• Cập nhật các liều được khuyến nghị (chủng ngừa). Chích ngừa cúm hàng năm và hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn về bất kỳ mũi tiêm chủng nào khác mà bạn có thể cần.
• Yêu cầu hỗ trợ. Nói chuyện với gia đình và bạn bè. Tham gia nhóm hỗ trợ tại khu vực của bạn.

Để biết thêm thông tin, bạn có thể liên lạc:

Tổ chức Lupus Mỹ (Lupus Foundation of America)
800-558-0121 (tiếng Anh), 800-558-0231 (tiếng Tây Ban Nha)
http://www.lupus.org