Rối loạn Sử dụng Nicotin

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Rối loạn sử dụng nicotin là kiểu sử dụng nicotin dẫn tới các vấn đề cá nhân, gia đình và sức khỏe nghiêm trọng. Nicotin là một chất hóa học trong thuốc lá, thuốc lào, xì gà, và thuốc lá (nhai) không khói. Nó vừa là một chất kích thích giúp làm tăng năng lượng, và là một loại chất an thần giúp bạn bình tĩnh.
• Rối loạn sử dụng nicotin có thể điều trị được. Bạn phải dừng tất cả việc sử dụng thuốc lá, bao gồm hút thuốc lá, xì gà, hoặc hút tẩu và thuốc lá nhai. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể kê đơn thuốc để giúp giảm sự thèm muốn nicotin của bạn hoặc để giảm các cảm xúc tích cực do nicotin gây ra. Việc tham gia một chương trình bỏ hút thuốc có tổ chức trong khi bạn đang sử dụng các loại thuốc có thể giúp bạn bỏ hút thuốc.
• Cách tốt nhất để tự giúp mình là gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn và lập kế hoạch để dừng hút thuốc.

________________________________________________________________________

Rối loạn sử dụng nicotin là gì?

Nicotin là một chất hóa học trong thuốc lá, thuốc lào, xì gà, và thuốc lá (nhai) không khói. Nó vừa là một chất kích thích giúp làm tăng năng lượng, và là một loại chất an thần giúp bạn bình tĩnh.

Rối loạn sử dụng nicotin là kiểu sử dụng nicotin dẫn tới các vấn đề cá nhân, gia đình và sức khỏe nghiêm trọng. Càng nhiều câu đúng với bạn, mức độ rối loạn sử dụng nicotin của bạn càng nghiêm trọng.

1. Bạn sử dụng nicotin nhiều hơn hoặc lâu hơn dự kiến.
2. Bạn muốn cắt giảm hoặc từ bỏ, nhưng bạn không thể làm vậy.
3. Bạn dành rất nhiều thời gian và năng lượng để có được nicotin, sử dụng nicotin và vượt qua những tác động của chúng.
4. Bạn thèm nicotin đến mức bạn có thể gặp vấn đề khi suy nghĩ về bất kỳ điều gì.
5. Bạn gặp vấn đề trong công việc hoặc học tập, hoặc dừng quan tâm đến những người phụ thuộc vào bạn.
6. Bạn gặp vấn đề với các mối quan hệ do bạn không giữ lời hứa hoặc tranh cãi hoặc có hành vi bạo lực với người khác.
7. Bạn dừng làm những việc đã từng quan trọng với bạn, như thể thao, sở thích hoặc dành thời gian với bạn bè hoặc gia đình do sử dụng nicotin.
8. Bạn sử dụng nicotin ngay cả trong trường hợp nguy hiểm, như đang lái xe hoặc vận hành máy móc.
9. Bạn tiếp tục sử dụng nicotin ngay cả khi bạn biết nó sẽ tổn hại đến sức khỏe tinh thần hoặc thể chất của bạn.
10. Bạn cần phải sử dụng ngày càng nhiều thuốc hơn, hoặc sử dụng nó thường xuyên hơn để có được những tác dụng tương tự. Đây gọi là khả năng chịu.
11. Bạn có triệu chứng cai nghiện khi dừng sử dụng.

Rối loạn sử dụng nicotin còn được gọi là lạm dụng chất gây nghiện, lạm dụng, phụ thuộc hoặc nghiện chất. Nicotin rất dễ gây nghiện và hút thuốc lá gây nguy hiểm cho bạn và những người xung quanh bạn khi bạn hút thuốc. Mỗi khi bạn hút thuốc, các hóa chất độc hại sẽ giải phóng vào không khí. Mỗi năm, nhiều người không hút thuốc bị chết do ung thư phổi bởi vì hít phải khói thuốc do người khác hút.

Nguyên nhân là gì?

Não bộ sản sinh ra các chất hóa học có ảnh hưởng đến những suy nghĩ, các cảm xúc và những hành động. Nicotin làm thay đổi sự cân bằng của các chất hóa học này trong não của bạn. Khi bạn sử dụng nicotin thường xuyên, não của bạn bắt đầu làm quen với nó. Kết quả là bạn không cảm thấy ổn trừ khi bạn sử dụng nicotin. Khi bạn ngừng sử dụng nicotin đột ngột, sự cân bằng hóa chất trong bộ não của bạn thay đổi, gây ra các triệu chứng cai nghiện.

Bạn có thể thích các hành động tuần tự như việc cầm, châm lửa, và hút thuốc lá. Nếu bạn cố gắng bỏ hút thuốc, việc không có những hành động tuần tự trên có thể làm xấu đi các triệu chứng cai nghiện và cơn thèm.

Bạn có nguy cơ phụ thuộc vào nicotin cao hơn nếu bạn:

• Có tiền sử gia đình lạm dụng thuốc lá, ma túy hoặc rượu
• Có lạm dụng thuốc lá, rượu hoặc ma túy trong quá khứ
• Có thể dễ dàng nản chí, gặp vấn đề khi xử lý với căng thẳng, hoặc cảm thấy như bạn không đủ tốt
• Vây quanh bởi những người sử dụng thuốc lá, rượu hoặc ma túy
• Có vấn đề sức khỏe tâm thần

Những triệu chứng là gì?

Các triệu chứng của rối loạn sử dụng nicotin tùy vào lượng và mức độ thường xuyên bạn sử dụng nicotin. Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng, chẳng hạn như:

• Tim đập nhanh
• Có mùi như mùi khói thuốc và hơi thở hôi
• Khó thở khi vận động, như leo lên cầu thang
• Nghẹ mũi và ho liên tục
• Khó ngủ
• Thường xuyên mắc cảm lạnh và các bệnh lây nhiễm khác

Bạn cũng có thể có triệu chứng của các vấn đề sức khỏe mới hoặc trầm trọng hơn do hút thuốc trong thời gian dài, như:

• COPD hoặc ung thư phổi
• Ung thư miệng, họng, bàng quang, thận và dạ dày
• Bệnh tim
• Suy thận
• Đột quỵ

Phụ nữ mang thai hút thuốc lá có nguy cơ sẩy thai, sinh non và sinh con nhẹ cân lúc sinh cao. Các triệu chứng của cai nghiện nicotin có thể từ nhẹ đến nặng. Bạn có thể có một số triệu chứng sau đây khi ngừng sử dụng nicotin:

• Bồn chồn và khó chịu
• Trầm cảm hoặc lo âu
• Khó tập trung
• Khó ngủ
• Tăng cảm giác thèm ăn
• Đau đầu
• Thèm thuốc lá

Các triệu chứng cai nghiện có thể rất mạnh, đặc biệt là trong 72 giờ đầu tiên sau khi bạn ngừng sử dụng thuốc lá. Sau 2 hoặc 3 ngày đầu, các triệu chứng sẽ cải thiện.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ hỏi bạn về mức độ thường xuyên và lượng thuốc là mà bạn hút. Hãy thành thực về việc hút thuốc của bạn. Nhà cung cấp của bạn cần thông tin này để đưa ra phương pháp điều trị thích hợp cho bạn Họ cũng sẽ hỏi về các triệu chứng và tiền sử bệnh lý của bạn và khám cho bạn. Bạn có thể phải xét nghiệm máu hoặc nước tiểu.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Rối loạn sử dụng nicotin có thể điều trị được. Bạn phải dừng tất cả việc sử dụng thuốc lá, bao gồm hút thuốc lá, xì gà, hoặc hút tẩu và thuốc lá nhai.

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể khuyến nghị các dược liệu thay thế nicotin mà gần như có thể tăng gấp đôi cơ hội để bạn bỏ hút thuốc vĩnh viễn. Bạn có thể mua kẹo cao su, miếng dán hoặc viên ngậm nicotin mà không cần kê đơn. Nhà cung cấp của bạn có thể kê đơn ống hít hoặc thuốc xịt mũi nicotin. Liệu pháp thay thế nicotin giúp bạn giảm từ từ lượng nicotin trong cơ thể của bạn theo thời gian. Việc sử dụng một dược liệu thay thế nicotin khi bạn bỏ thuốc lá có thể làm giảm sự thèm muốn và giảm bớt các triệu chứng thể chất. Liều nicotin được giảm từ từ trong vài tuần hoặc vài tháng.

Thuốc lá điện tử, còn gọi là e-cig, là các thiết bị chạy pin trông như thuốc lá hoặc xì gà. Chúng tạo ra hơi không khói mà người dùng hít vào. Hơi chứa nhiều chất hóa học và thường chứa nicotin. Thuốc lá điện tử không phải là cách hữu ích để bỏ hút thuốc bởi:

• Người ta chưa chứng minh được chúng an toàn. Một số chất hóa học có hại. Thuốc lá điện tử ảnh hưởng tới phổi và bạn cũng hít vào một số chất giống như thuốc lá.
• Không có bằng chứng cho thấy rằng thuốc lá điện tử giúp bỏ hút thuốc. Thuốc lá điện tử dẫn nicotin theo cách có thể tiếp tục cảm giác nghiện nicotin và hút thuốc.

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể kê đơn thuốc không chứa nicotin để giúp giảm sự thèm muốn nicotin của bạn hoặc để giảm các cảm xúc tích cực do nicotin gây ra.

Bạn sẽ có thể thành công nếu thay đổi hành vi cũng như uống thuốc. Bạn có thể tham gia các nhóm tự giúp nhau như Hội Người hút thuốc Ẩn danh, chương trình bỏ hút thuốc có tổ chức hoặc thử các liệu pháp cá nhân. Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) giúp bạn nhìn vào suy nghĩ, niềm tin và hành động của bản thân và hiểu rõ điều gì gây ra vấn đề cho bạn. Sau đó bạn học cách thay đổi lối suy nghĩ và hành động không lành mạnh.

Thôi miên và châm cứu có thể giúp bạn bỏ hút thuốc. Tuy nhiên, bạn vẫn cần phải học cách sống không có nicotin trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

Bạn có thể làm một số việc để tự giúp bản thân bỏ hút thuốc:

• Lập kế hoạch:
  • Đặt ra ngày bạn dự định cai thuốc lá và nói với gia đình và bạn bè của bạn. Một số người sử dụng thuốc lá ít dần khi gần đến ngày họ cai thuốc lá. Những người khác sử dụng cùng một lượng thuốc lá đến tận ngày họ cai thuốc lá.
  • Nhai kẹo cao su không đường hoặc ăn kẹo cứng, thịt bò khô, hoặc cắn hạt hướng dương khi bạn cảm thấy muốn hút hoặc nhai thuốc lá cũng có thể giúp bạn cai thuốc lá.
  • Vứt bỏ tất cả các sản phẩm thuốc lá của bạn và bất kỳ thứ gì mà bạn sử dụng kèm với thuốc lá của mình, chẳng hạn như bật lửa và tàn gạt thuốc.
  • Suy nghĩ về tất cả các lý do bạn không muốn sử dụng thuốc lá. Ví dụ, bạn có thể ghét mùi thuốc lá và chi phí mua thuốc lá. Bạn có thể viết ra các lý do này và xem lại chúng bất cứ khi nào bạn cảm thấy thèm hút thuốc lá.
  • Lập danh sách các tình huống, địa điểm hoặc các cảm xúc khiến bạn dễ có khả năng sử dụng thuốc lá hơn. Những điều đó được gọi là các yếu tố kích phát. Nhận thức được các yếu tố kích phát này có thể giúp bạn tránh hoặc sẵn sàng đối phó với chúng. Ví dụ, nếu bạn luôn sử dụng thuốc lá sau khi cãi nhau với bạn mình, hãy lập kế hoạch đi bộ lần tới khi bạn có cuộc tranh cãi.
• Yêu cầu hỗ trợ. Nói chuyện với gia đình và bạn bè. Tham gia một nhóm hỗ trợ hoặc lớp học bỏ hút thuốc.
• Học cách chế ngự căng thẳng. Yêu cầu trợ giúp tại nhà và nơi làm việc khi lượng công việc quá lớn để xử lý. Tìm cách để thư giãn. Ví dụ làm một việc yêu thích, nghe nhạc, xem phim hoặc đi dạo. Thực hiện các bài tập yoga, thiền hoặc thở sâu khi bạn cảm thấy căng thẳng.
• Chăm sóc sức khỏe thể chất của bạn. Cố gắng ngủ ít nhất 7 đến 9 tiếng mỗi đêm. Thực hiện chế độ ăn uống điều độ. Hạn chế dùng caffein. Không sử dụng rượu hoặc ma túy. Tập thể dục theo các hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
• Kiểm tra thuốc của bạn. Để giúp ngăn ngừa sự cố, cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và dược sỹ của bạn biết về các loại thuốc, phương pháp điều trị tự nhiên, vitamin và chất bổ sung khác mà bạn dùng.
• Liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn để có một loại thuốc theo đơn có thể giúp bạn bỏ hút thuốc. Hỏi về việc sử dụng kẹo cao su hoặc miếng dán nicotin.
• Tiếp tục cố gắng. Nhiều người cố gắng bỏ hút thuốc nhiều hơn một lần trước khi họ đạt được thành công. Đừng từ bỏ. Bạn có thể bỏ thuốc và hãy bỏ thuốc vì những điều tốt đẹp. Hãy yêu cầu hỗ trợ và thử lại.