Béo phì

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Béo phì là có quá nhiều mỡ trong cơ thể.
• Béo phì làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh tật và các vấn đề sức khỏe.
• Béo phì có thể được điều trị bằng chế độ ăn uống, luyện tập, tư vấn và đôi khi bằng thuốc.

________________________________________________________________________

Béo phì là gì?

Béo phì là có quá nhiều mỡ trong cơ thể. Những người bị béo phì có trọng lượng cao hơn mức khỏe mạnh đối với hình thể của họ. Béo phì tăng nguy cơ gặp vấn đề sức khỏe và mắc các bệnh nặng như:

• Chứng viêm khớp
• Các vấn đề về hô hấp như chứng ngưng thở (ngừng thở trong khi ngủ)
• Tiểu đường
• Bệnh túi mật
• Bệnh gút
• Huyết áp cao
• Cholesterol cao
• Bệnh gan
• Một số loại ung thư
• Đột quỵ

Béo phì cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim vì béo phì gây ra những thay đổi trong cấu trúc và chức năng của tim. Bạn càng nặng, càng nhiều máu chảy qua cơ thể của bạn. Tim của bạn phải làm việc vất vả hơn để bơm thêm máu. Theo thời gian, tim của bạn có thể không có khả năng theo kịp với tải trọng thêm. Khi đó bạn có thể bị suy tim.

Nguyên nhân là gì?

Có một số nguyên nhân dẫn đến béo phì.

• Ăn nhiều hơn mức cơ thể bạn tiêu thụ. Bạn hấp thụ năng lượng (calo) từ thực phẩm bạn ăn. Ăn nhiều calo hơn mức cơ thể bạn tiêu thụ có nghĩa là sẽ có thêm năng lượng được tích trữ dưới dạng chất béo.
• Không tập thể dục đầy đủ. Xem tivi, làm việc hoặc chơi trên máy tính hàng giờ mỗi ngày và không tập thể dục thường xuyên đều góp phần làm tăng cân. Những người bị béo phì có thể đốt cháy ít calo hơn những người không bị béo phì vì họ khó di chuyển và khó hoạt động thể chất hơn.
• Sự trao đổi chất. Đây là tốc độ mà bạn sử dụng năng lượng hoặc calo, cho các quá trình cơ bản như ăn, ngủ hoặc đi bộ. Những người béo phì có thể trao đổi chất chậm hơn so với những người không bị béo phì.
• Tiền sử gia đình. Gen mà bạn kế thừa từ bố mẹ có thể ảnh hưởng đến trọng lượng của bạn. Con của những người béo phì có nguy cơ bị béo phì cao hơn 10 lần so với những đứa trẻ có bố mẹ không bị béo phì. Thói quen ăn uống không lành mạnh trong gia đình cũng có thể là nguyên nhân khiến một vài thành viên trong gia đình bị béo phì.
• Tâm trạng. Trầm cảm, tức giận, lo lắng và căng thẳng là những vấn đề về cảm xúc có thể dẫn đến việc tăng cân. Ngược lại, tăng cân cũng có thể gây ra những vấn đề về cảm xúc.
• Mất cân bằng hormone. Suy tuyến giáp có thể dẫn đến tăng cân và khó giảm cân. Thời kỳ mãn kinh cũng có thể khiến phụ nữ tăng cân.
• Thuốc. Một số loại thuốc, như thuốc tránh thai hoặc thuốc điều trị trầm cảm có thể làm tăng cân.

Những triệu chứng là gì?

Tăng cân là dấu hiệu đầu tiên cho biết bạn đang có nguy cơ bị béo phì. Bạn có thể thấy rằng quần áo của mình đang ngày càng trở nên chật hơn. Khi bạn tăng cân, bạn có thể có các triệu chứng do béo phì gây nên. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Thở gấp khi bạn hoạt động
• Khó ngủ, bao gồm ngừng thở khi ngủ. Ngưng thở khi ngủ tức là bạn ngừng thở trong một thời gian ngắn trong khi ngủ. Những vấn đề này có thể làm cho bạn mệt mỏi vào ban ngày và bạn có thể ăn nhẹ để giúp tỉnh táo. Ngưng thở lúc ngủ có thể là một vấn đề gây nguy hiểm tới tính mạng.
• Đau khớp và cơ, đặc biệt là lưng, đầu gối và mắt cá chân
• Phát ban và đôi khi nhiễm trùng xảy ra ở vị trí da cọ xát vào nhau và ngăn hơi ẩm thoát ra ngoài, đặc biệt là vùng bụng và háng.
• Chu kỳ kinh không đều hoặc không có chu kỳ kinh ở phụ nữ

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ y tế sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn và khám cho bạn. Họ sẽ hỏi về lịch sử bệnh lý, thói quen ăn uống và thói quen tập thể dục của bạn. Bạn có thể được xét nghiệm máu để kiểm tra các vấn đề về hoóc môn.

Đối với hầu hết người trưởng thành, kích thước vùng eo và chỉ số khối lượng cơ thể (BMI) là những cách tốt để xác định xem bạn có bị thừa cân không.

Nhà cung cấp dịch vụ sẽ đo vòng eo của bạn tại điểm bên dưới lồng ngực nhưng bên trên rốn. Kích thước vòng eo là phép đo lượng mỡ bụng của bạn. Các nguy cơ đối với sức khỏe tăng lên khi BMI và kích thước vòng eo càng lớn. Kích thước vòng eo trên 40 inch đối với đàn ông và 35 inch đối với phụ nữ cảnh báo nguy cơ mắc tiểu đường loại 2, bệnh tim và đột quỵ.

BMI được xác định bằng cách tra cứu chiều cao và trọng lượng của bạn trên biểu đồ BMI. BMI tối thiểu là 25 cho biết tình trạng thừa cân. BMI từ 30 trở lên cho biết bạn đã bị béo phì. Lưu ý rằng điểm BMI có thể không phải là một cách chính xác để đo chất béo trong cơ thể nếu bạn là vận động viên thể thao hoặc là người cơ bắp. Điểm BMI có thể ước tính không đúng lượng chất béo trong cơ thể ở người già và những người bị mất khối lượng cơ bắp. Nhà cung cấp dịch vụ sẽ sử dụng biểu đồ khác nếu bạn đang mang thai. Cũng có thể sử dụng biểu đồ làm hướng dẫn để tăng cân bình thường trong thời kỳ mang thai.

Nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể cho bạn biết nếu nguy cơ của bạn đối với các vấn đề về sức khỏe do trọng lượng gây ra tăng lên. Nhà cung cấp dịch vụ cũng có thể giúp bạn tìm ra một chương trình giảm cân phù hợp với bạn.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Điều trị béo phì bao gồm việc thay đổi lối sống. Bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng và nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể giúp bạn xây dựng một chương trình giảm cân an toàn, lành mạnh và hiệu quả.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Nói chung, kế hoạch ăn uống lành mạnh để giảm cân là kế hoạch trong đó:

• Bao gồm nhiều hoa quả, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và đậu
• Bao gồm các sản phẩm từ sữa không có chất béo hoặc ít chất béo, gồm sữa đậu nành hoặc sữa hạnh nhân
• Bao gồm thịt nạc, thịt gia cầm, cá, trứng hoặc lòng trắng trứng, quả hạch, các loại hạt và thực phẩm từ đậu nành
• Có hàm lượng chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, muối và đường bổ sung thấp

Hầu hết chế độ ăn giảm cân đề xuất mức 1200 đến 1500 calo/ngày đối với phụ nữ và 1500 đến 1800 calo/ngày đối với đàn ông. Tuy nhiên, nhu cầu calo của bạn có thể khác. Chúng tùy thuộc vào mức độ hoạt động và trọng lượng hiện tại của bạn. Đừng vội vã hoặc thực hiện chế độ ăn nhất thời. Nếu bạn cung cấp quá ít calo một ngày, cơ thể bạn sẽ giảm tốc độ trao đổi chất và ngăn cản việc giảm cân của bạn. Hỏi nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn để biết bạn cần bao nhiêu calo một ngày.

Uống nhiều nước rất có ích (4-8 cốc mỗi ngày). Nếu bạn uống một ly nước trước mỗi bữa ăn, nó sẽ giúp bạn cảm thấy no nhanh hơn.

Chế độ ăn của bạn cần đảm bảo bạn giảm 1 đến 2 pound một tuần. Nếu bạn giảm cân nhiều hơn mức này mỗi tuần, bạn sẽ mất đi cơ bắp nhiều hơn là chất béo.

Tập thể dục

Tập thể dục là một phần rất quan trọng để có được chương trình giảm cân thành công. Khi bạn đạt được trọng lượng thấp hơn, tập thể dục có thể giúp bạn duy trì trọng lượng đó.

Mục tiêu lành mạnh cho tất cả người trưởng thành là tập thể dục trong 30 phút một ngày trong 5 ngày một tuần (hoặc 2 giờ 30 phút hoặc nhiều hơn mỗi tuần), ngoài các hoạt động thông thường. Bạn không cần hoạt động liên tục trong 30 phút. Bạn có thể chia thành những giai đoạn ngắn hơn, ít nhất là 10 phút mỗi lần. Là một phần trong chương trình giảm cân của bạn, bạn có thể cần thực hiện hoạt động thể chất nhiều hơn. Một số người sẽ cần thực hiện tối đa 5 giờ hoạt động thể chất một tuần để giúp họ giảm cân.

Hầu hết mọi hoạt động cần đến sức lực từ nhẹ đến trung bình đều tốt. Bạn có thể chọn đi dạo, đi bộ, bơi lội, đạp xe hoặc tập thể dục nhịp điệu. Đi dạo là một cách tốt cho hầu hết mọi người để tăng thêm vận động. Sử dụng máy đếm bước chân có thể mang lại niềm vui và động lực. Máy đếm bước chân là thiết bị gắn vào quần áo của bạn và theo dõi số lượng bước chân mà bạn đi trong một ngày. Mục tiêu tốt là bạn đi được 10,000 bước chân một ngày (5 dặm). Nếu nhà cung cấp dịch vụ đồng ý, hãy thử tăng thêm 500 bước chân một ngày mỗi tuần cho đến khi bạn đạt được 10,000 bước chân một ngày.

Tập luyện sức mạnh sẽ khiến cơ bắp của bạn khỏe hơn và có thể làm việc lâu hơn mà không bị mệt. Tập sức bền, hay tập tạ, có nghĩa là tập thể dục để tạo sức mạnh cho cơ bắp. Để tạo cơ bắp, bạn có thể nâng tạ rời, dùng máy tập tạ, dây kéo hay sử dụng chính trọng lượng cơ thể của mình, chẳng hạn như thực hiện động tác chống đẩy, tập xà hay nằm và ngồi dậy. Cơ bắp đốt cháy nhiều calo hơn chất béo, vì vậy khi cơ bắp của bạn tăng lên thì bạn đốt calo.

Hỏi nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn để biết loại và lượng vận động phù hợp đối với bạn.

Tâm trạng

Một số người ăn để đối phó với các vấn đề về tâm trạng và căng thẳng. Nếu bạn gặp vấn đề về căng thẳng, trầm cảm hay lo âu, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể giới thiệu bạn tới gặp nhà tư vấn. Học cách xử lý các vấn đề cảm xúc có thể giúp bạn thực hiện chương trình giảm cân thành công.

Thuốc

Nếu mất cân bằng hoóc môn góp phần làm thừa cân, nhà cung cấp dịch vụ có thể kê đơn thuốc để điều trị mất cân bằng.

Có những thuốc kê theo đơn để giúp bạn giảm cân. Hầu hết mọi người giảm từ 5 đến 10 pound khi uống các thuốc này. Cùng với uống thuốc, bạn cũng phải thay đổi lối sống của mình, chẳng hạn như tập thể dục và có chế độ ăn lành mạnh. Những thuốc này có thể có tác dụng phụ (ví dụ như tăng huyết áp). Thông thường cân nặng sẽ tăng trở lại khi ngừng thuốc nếu bạn không hình thành được một lối sống lành mạnh.

Đã có nhiều xác nhận rằng một số sản phẩm thảo dược và ăn kiêng nhất định có thể giúp bạn giảm cân. Nhiều khẳng định trong số này không đúng. Một số thuốc bổ sung có thể có tác dụng phụ nghiêm trọng. Trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn trước khi sử dụng chúng.

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

Để giúp bản thân bạn, hãy làm theo các nguyên tắc sau:

• Ăn uống lành mạnh, cân bằng để giảm lượng calo trong chế độ ăn của bạn, đủ để bạn giảm 1 đến 2 pound một tuần, đạt được và duy trì cân nặng hợp lý. Nếu bạn đã quen ăn các khẩu phần lớn, hãy cố ăn những khẩu phần nhỏ hơn với thức ăn có nhiều calo hơn và ăn nhiều rau quả. Thực hiện chế độ ăn của bạn và đừng nản chí.
• Cắt giảm các thức ăn chứa calo rỗng như đồ uống có đường và khoai tây chiên. Hoặc tránh tất cả các món đó.
• Ghi nhật ký hàng ngày. Ghi lại mọi thứ bạn ăn và uống. Ghi chú về những thay đổi bạn đang thực hiện đối với thức ăn và hoạt động thể chất. Bạn cũng có thể ghi lại trọng lượng của mình để xem những thay đổi đó đã giúp ích thế nào. Điều đó có thể khiến bạn cảm thấy tự hào khi thấy được thành quả của mình trong việc thay đổi thói quen. Và việc ghi lại những điều này có thể giúp bạn luôn theo dõi được tiến trình.
• Hỏi nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn để biết bạn có cần uống vitamin tổng hợp không. Uống vitamin tổng hợp và chất khoáng bổ sung có thể giúp bạn đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng, đặc biệt là khi bạn thực hiện chế độ ăn dưới 1,500 calo.
• Tránh đồ uống có cồn. Đồ uống có cồn sẽ tăng thêm calo và có thể làm tăng cảm giác đói.
• Thực hiện một số hình thức tập luyện sức mạnh, dùng thiết bị thể dục hoặc trọng lượng của chính bạn, từ 2 ngày trở lên một tuần. Ghi lại chế độ tập thể dục của bạn hàng ngày. Tìm bạn bè để tập thể dục cùng bạn.
• Thật khó để hoạt động khi bạn tốn nhiều thời gian trước màn hình (TV, máy tính, DVD, điện thoại thông minh, trò chơi video). Cố gắng giữ thời gian ngồi trước màn hình từ 2 giờ trở xuống mỗi ngày (không bao gồm những việc bạn cần làm cho việc học tập và công việc).
• Tìm hiểu cách sử dụng các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu và yoga để giúp bạn đối phó với căng thẳng.
• Yêu cầu hỗ trợ. Hỗ trợ từ những người khác có thể giúp khích lệ bạn. Nhóm hỗ trợ chính của bạn có thể là gia đình và bạn bè. Tìm các chương trình hỗ trợ giảm cân trong cộng đồng. Hoặc tìm một bạn tập.
• Giữ đúng lịch hẹn với nhà cung cấp dịch vụ y tế, bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng hay chuyên gia trị liệu của bạn. Họ có thể hướng dẫn bạn và giúp bạn giữ động lực.