Rối loạn ám ảnh cưỡng chế

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một tình trạng trong đó bạn liên tục suy nghĩ về một điều gì đó (ám ảnh) khiến bạn lo lắng. Bạn có thể thực hiện các hành động nhất định lặp đi lặp lại (cưỡng chế) để giúp kiểm soát sự lo âu.
• Điều trị có thể bao gồm liệu pháp ngăn ngừa tiếp xúc và hưởng ứng, dùng thuốc và học cách thư giãn.

________________________________________________________________________

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là gì?

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một tình trạng ảnh hưởng tới suy nghĩ và hành động của bạn. Nếu bị OCD, bạn liên tục có suy nghĩ không mong muốn về một điều gì đó khiến bạn lo lắng. Bạn có thể thực hiện các hành động nhất định lặp đi lặp lại để giúp kiểm soát sự lo âu. Ví dụ, nếu bạn liên tục lo lắng về vi trùng hoặc bị ốm, bạn có thể rửa tay mỗi giờ. Các suy nghĩ liên tục đó được gọi là những ám ảnh. Các hành động đó được gọi là các cưỡng chế. Bạn có thể dành ra hàng giờ mỗi ngày để lặp đi lặp lại một số hành động nhất định. Chúng được gọi là các nghi thức. Bạn có thể chỉ có ám ảnh hoặc cưỡng chế, hoặc cả hai.

Các hành động đó được gọi là các cưỡng chế. Bạn có thể dành ra hàng giờ mỗi ngày để lặp đi lặp lại một số hành động nhất định. Chúng được gọi là các nghi thức.

Bạn có thể luôn luôn bị tình trạng này, nhưng điều trị có thể giúp bạn nhận ra và chế ngự các triệu chứng. Ở một số người, OCD xảy ra theo các giai đoạn, có nhiều năm không có các triệu chứng trước khi bị một cơn tái phát. Các tiến bộ về liệu pháp và các thuốc mới đang giúp nhiều người bị OCD.

Nguyên nhân là gì?

Nguyên nhân chính xác của chứng rối loạn này vẫn chưa được xác định. Những điều chúng ta biết là:

• Não bộ sản sinh ra các chất hóa học có ảnh hưởng đến những suy nghĩ, các cảm xúc và những hành động. Nếu không có sự cân bằng hợp lý giữa các chất hóa học thì bạn có thể gặp những vấn đề trong suy nghĩ, cảm nhận và hành động. Những người mắc phải rối loạn này có thể có quá nhiều hoặc quá ít một vài các chất hóa học trên.
• OCD có xu hướng di truyền trong gia đình.
• Những người bị chứng rối loạn này có thể có những khác biệt ở các bộ phận nhất định trong não của họ. Những khác biệt này có thể có nghĩa là một số phần của bộ não của họ hoạt động tích cực hơn hoặc ít tích cực hơn so với ở những người khác.
• OCD có thể phát triển hoặc trở nên xấu đi sau khi bị nhiễm khuẩn liên cầu.
• OCD thường xảy ra cùng với các rối loạn tâm trạng như các rối loạn lo âu khác, trầm cảm và rối loạn cảm xúc lưỡng cực.
• Trẻ em đã được chẩn đoán mắc hội chứng Tourette dễ có khả năng phát triển OCD hơn. Trẻ em bị hội chứng Tourette có thể lặp đi lặp lại các cử động nhỏ của khuôn mặt, bàn tay, hoặc chân mà chúng không thể kiểm soát. Chúng cũng có thể nói những từ hoặc phát ra các âm thanh khác mà chúng không thể kiểm soát.

Nam giới bị OCD thường bắt đầu có các triệu chứng từ 6 đến 15 tuổi. Phụ nữ thường có các triệu chứng đầu tiên trong những năm đầu của tuổi 20.

Những triệu chứng là gì?

Nếu bạn bị OCD, bạn thường biết rằng các ám ảnh hoặc các cưỡng chế của bạn gây cản trở đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Bạn có thể biết rằng các suy nghĩ và hành động của bạn là không bình thường, nhưng rất khó để bạn có thể dừng lại.

Ví dụ các cưỡng chế thường được nhìn thấy trong OCD bao gồm:

• Bạn có thể lo sợ vi trùng hoặc bệnh tật.
• Bạn có thể sợ vô tình làm rơi con bạn hoặc gây hỏa hoạn nếu để bếp bật.
• Bạn có thể có những suy nghĩ không mong muốn để đẩy một thành viên gia đình xuống cầu thang hoặc làm điều gì đó có hại ngay cả khi bạn không muốn thực hiện và được cảnh báo khi suy nghĩ về hành động đó.
• Bạn có thể rất lo lắng nếu vật gì đó không nằm đúng vị trí hoặc không theo trật tự mà bạn cho là đúng.

Ví dụ về các cưỡng chế OCD bao gồm:

• Vệ sinh: Lo sợ vi trùng, bạn có thể tắm nhiều lần một ngày hoặc rửa tay cho đến khi da của bạn bị xước và đau.
• Lặp đi lặp lại: Bạn có thể lặp lại một tên hoặc cụm từ nhiều lần. Bạn có thể hỏi đi hỏi lại để đảm bảo rằng điều gì đó sẽ xảy ra hoặc không xảy ra.
• Hoàn thành: Bạn có thể làm các việc theo một thứ tự chính xác và lặp lại từng bước cho đến khi mọi thứ được thực hiện một cách hoàn hảo.
• Kiểm tra: Nếu bạn sợ làm tổn hại đến bản thân mình hoặc người khác vì quên khóa cửa hoặc rút phích cắm của máy nướng bánh mì, bạn sẽ kiểm tra nhiều lần để chắc chắn rằng việc đó được thực hiện.

Cùng với OCD, bạn có thể có các vấn đề khác như:

• Sự lo lắng nói chung trong phần lớn thời gian
• Trầm cảm
• Rối loạn ăn uống
• Rối loạn căng thẳng sau chấn thương
• Việc lạm dụng cần sa, rượu, hoặc thuốc an thần để cố gắng kiểm soát các triệu chứng của bạn

Các triệu chứng OCD thường gây ra các vấn đề trong các mối quan hệ và cuộc sống hàng ngày. Ví dụ, những người bị OCD có thể khăng khăng giặt quần áo của họ nhiều lần, lặp đi lặp lại việc kiểm tra công việc của họ, hoặc nổi giận nếu các vật dụng trong nhà không ngăn nắp. OCD có thể gây khó khăn trong học tập hoặc làm việc và khi học hoặc làm việc, nó gây ra tình trạng khó tập trung và khó thực hiện tốt.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia trị liệu sẽ hỏi vể những triệu chứng của bạn. Họ sẽ đảm bảo rằng bạn không có bệnh lý y tế hoặc vấn đề với rượu hoặc ma túy mà có thể gây ra các triệu chứng.

Bệnh được điều trị như thế nào?

Thuốc

Một số loại thuốc có thể giúp điều trị OCD. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ làm việc với bạn để lựa chon thuốc phù hợp nhất. Bạn có thể cần dùng nhiều hơn một loại thuốc.

Liệu pháp

Liệu pháp hành vi rất hữu ích trong việc điều trị OCD. Loại liệu pháp hành vi được sử dụng để điều trị OCD phổ biến nhất được gọi là ngăn ngừa tiếp xúc và hưởng ứng. Liệu pháp này bao gồm việc bảo bạn đối mặt với những nỗi sợ hãi bằng cách tăng dần sự tiếp xúc với chúng. Ví dụ, nếu bạn rửa tay của mình mọi lúc bởi vì sợ bị bẩn, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể đứng ở bồn rửa với bạn và ngăn bạn rửa tay cho đến khi sự lo âu mất đi. Quá trình này cũng bao gồm việc học cách thư giãn, chẳng hạn như các bài tập hít thở. Với sự giúp đỡ từ nhà trị liệu của bạn, bạn học cách vượt qua sự lo âu của mình.

Các cách điều trị khác

N-acetylcysteine có thể giúp ích khi làm chất điều trị bổ sung cho OCD. Nhiều người đã khẳng định rằng một số sản phẩm thảo dược và chế độ ăn uống nhất định giúp kiểm soát các triệu chứng OCD. Các thuốc bổ sung chưa được kiểm tra hoặc chuẩn hóa và có thể khác nhau về cường độ và hiệu quả. Chúng có thể có tác dụng phụ và không phải lúc nào cũng an toàn. Nói chuyện với nhà cung cấp của bạn trước khi bạn dùng thử các sản phẩm thảo dược hoặc thực phẩm bổ sung để điều trị tình trạng của mình.

Học cách thư giãn có thể giúp ích. Yoga và thiền cũng có thể hữu ích. Bạn nên nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn về việc sử dụng các phương pháp này cùng với các thuốc và tâm lý trị liệu.

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

• Yêu cầu hỗ trợ. Nói chuyện với gia đình và bạn bè. Xem xét việc tham gia nhóm hỗ trợ tại khu vực của bạn. Biết rằng mình không đơn độc và tình trạng OCD của bạn có thể chế ngự được. Bạn có thể đối phó với các tình huống làm bạn lo âu nếu một ai đó bạn tin tưởng có mặt bên bạn. Có hàng triệu người bị ảnh hưởng bởi OCD, và có các nhóm quốc gia chuyên giúp đỡ những người bị tình trạng này. Nhớ rằng hơn 90% những người bị OCD có thể chế ngự rối loạn này bằng điều trị thích hợp.
• Học cách chế ngự căng thẳng. Yêu cầu trợ giúp tại nhà và nơi làm việc khi lượng công việc quá lớn để xử lý. Tìm cách để thư giãn. Ví dụ làm một việc yêu thích, nghe nhạc, xem phim hoặc đi dạo. Thực hiện các bài tập yoga, thiền hoặc thở sâu khi bạn cảm thấy căng thẳng.
• Chăm sóc sức khỏe thể chất của bạn. Cố gắng ngủ ít nhất 7 đến 9 tiếng mỗi đêm. Thực hiện chế độ ăn uống điều độ và không bỏ bữa. Đường trong máu thấp có thể làm cho bạn cảm thấy lo lắng hơn. Hạn chế dùng caffein. Nếu bạn hút thuốc lá, hãy cai thuốc. Tránh rượu và ma túy. Tập thể dục theo các hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Tập thể dục thường xuyên có thể giúp bạn bình tĩnh và giúp bạn dễ đối phó với căng thẳng hơn.
• Kiểm tra thuốc của bạn. Để giúp ngăn ngừa sự cố, cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và dược sỹ của bạn biết về các loại thuốc, phương pháp điều trị tự nhiên, vitamin và chất bổ sung khác mà bạn dùng.
• Tìm hiểu về tình trạng của bạn. Biết rõ cách OCD có thể ảnh hưởng đến bạn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn phương thức điều trị, các loại thuốc và thay đổi lối sống có thể giúp bạn. Để biết các triệu chứng, bạn nên gọi cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia trị liệu của bạn.
• Liên lạc với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc nhà trị liệu của bạn nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc những triệu chứng của bạn có vẻ đang xấu đi.

Để biết thông tin chi tiết, liên hệ:

• Tổ chức Ám ảnh Cưỡng chế (The Obsessive-Compulsive Foundation, Inc.)
  203-878-5669
  https://iocdf.org/.
• Liên minh Quốc gia trợ giúp Người mắc bệnh tâm thần (National Alliance on Mental Illness (NAMI))
  800-950-NAMI
  http://www.nami.org
• Tổ chức Sức khỏe Tâm thần Hoa Kỳ (Mental Health America)
  800-969-6642
  http://www.mentalhealthamerica.net/