Ung thư tuyến tiền liệt

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Ung thư tuyến tiền liệt là sự phát triển của các tế bào bất thường trong tuyến tiền liệt, một bộ phận của cơ quan sinh sản ở nam giới.
• Cách điều trị có thể bao gồm chờ đến khi bạn xuất hiện triệu chứng hoặc phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc dùng thuốc đặc trị để giúp hệ miễn dịch của bạn chiến đấu với bệnh ung thư. Có thể sử dụng nhiều biện pháp điều trị.
• Sau điều trị, bạn sẽ cần phải thực hiện các lần thăm khám tiếp theo thường xuyên với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.

________________________________________________________________________

Ung thư tuyến tiền liệt là gì?

Ung thư tuyến tiền liệt là sự phát triển của các tế bào bất thường trong tuyến tiền liệt. Sự phát triển của các tế bào ung thư được gọi là khối u.

Tuyến tiền liệt là một bộ phận trong hệ sinh sản của nam giới. Tuyến này có kích thước bằng với quả óc chó. Nó nằm bên trong cơ thể, giữa bàng quang và dương vật. Nó bao quanh phần trên của ống (niệu đạo) mang nước tiểu từ bàng quang ra ngoài qua dương vật. Tuyến tiền liệt tạo ra chất dịch nuôi tinh dịch và giúp mang tinh dịch ra ngoài cơ thể trong khi giao hợp.

Ung thư được phát hiện và điều trị càng sớm thì cơ hội hồi phục của bạn càng cao. Mặc dù vậy, ngay cả ung thư ở giai đoạn sau thường vẫn có thể điều trị được. Việc điều trị có thể làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của ung thư và giảm nhẹ các triệu chứng trong một khoảng thời gian. Hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn để biết bạn có thể hy vọng gì với loại ung thư mà bạn mắc phải.

Nguyên nhân là gì?

Nguyên nhân chính xác gây ra ung thư tuyến tiền liệt chưa được xác định. Một số yếu tố được coi là làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt, chẳng hạn như:

• Độ tuổi: Khả năng mắc ung thư tuyến tiền liệt tăng lên khi tuổi của bạn tăng lên. Ung thư tuyến tiền liệt hiếm khi xuất hiện ở nam giới dưới 45 tuổi. Hầu hết nam giới được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt đều trên 65 tuổi.
• Tiền sử gia đình: Nguy cơ của bạn tăng 2 đến 3 lần nếu bố hoặc anh em của bạn bị mắc ung thư tuyến tiền liệt.
• Chủng tộc: Ung thư tuyến tiền liệt xuất hiện phổ biến hơn và nhiều khả năng gây tử vong hơn đối với nam giới gốc Mỹ Phi.
• Chế độ ăn và béo phì: Các nghiên cứu cho thấy rằng nếu bạn có chế độ ăn giàu thịt đỏ và chất béo, bạn có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn. Nếu bạn có chế độ ăn giàu hoa quả và rau xanh, nguy cơ của bạn có thể thấp hơn. Nếu bạn bị thừa cân, bạn có nhiều khả năng tử vong vì điều này.

Những triệu chứng là gì?

Ung thư tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng, đặc biệt ở các giai đoạn đầu. Khi các triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:

• Khó đi tiểu hoặc dừng tiểu
• Dòng nước tiểu yếu
• Cần đi tiểu thường xuyên và gấp, đặc biệt là vào ban đêm
• Có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch
• Đau hoặc rát khi đi tiểu
• Khó cương cứng hoặc đau khi xuất tinh dịch ra ngoài dương vật trong khi giao hợp
• Đau thường xuyên vùng lưng dưới, hông hoặc bắp đùi trên (thường do ung thư đã lây lan ra ngoài tuyến tiền liệt)

Một số triệu chứng có thể do các vấn đề khác gây ra, chẳng hạn như nhiễm trùng hoặc phì đại tuyến tiền liệt do tuổi tác. Việc tuyến tiền liệt của nam giới phì đại khi họ nhiều tuổi hơn là điều bình thường. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào ở trên, bạn nên gặp nhà cung cấp dịch vụ y tế để chẩn đoán và điều trị các vấn đề càng sớm càng tốt.

Di căn là gì?

Sự lan rộng các tế bào ung thư từ một phần của cơ thể sang những phần khác được gọi là di căn. Nguyên nhân khiến ung thư lan rộng chưa được xác định. Các tế bào ung thư có thể:

• Phát triển đến khu vực xung quanh khối u
• Di chuyển tới những phần cơ thể khác thông qua đường máu hoặc hệ bạch huyết. Hệ bạch huyết là một phần của hệ thống chống lây nhiễm của cơ thể bạn. Hệ bạch huyết có các hạch bạch huyết chứa các tế bào máu (tế bào lympho) để chống lại lây nhiễm và các mạch máu dẫn dịch, dinh dưỡng và các chất thải giữa cơ thể bạn và đường máu.

Những khối u mới sau đó phát triển ở các khu vực khác này. Khi ung thư tuyến tiền liệt lan rộng, nó thường ảnh hưởng nhất tới xương, nhưng cũng có thể lan tới phổi và gan. Đôi khi những triệu chứng ung thư đầu tiên của bạn là ở một phần của cơ thể nơi ung thư lan sang. Những triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt lan rộng tới phần khác của cơ thể bạn phụ thuộc vào vị trí của khối u. Ví dụ:

• Nếu ung thư lan rộng sang phổi, bạn có thể bị ho và khó thở.
• Nếu ung thư lan tới xương, bạn có thể bị đau xương.
• Nếu ung thư lan rộng sang gan, bạn có thể bị vàng da, đau, hoặc trướng bụng.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Ung thư tuyến tiền liệt thường được phát hiện trong các lần khám định kỳ hoặc khám để tìm một vấn đề khác. Khám trực tràng hoặc xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt (PSA) có thể được thực hiện để sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt.

• Trong khi khám trực tràng, nhà cung cấp dịch vụ y tế sẽ đặt ngón tay vào trong trực tràng để cảm nhận tuyến tiền liệt. Các khối ung thư tuyến tiền liệt có cảm giác rất cứng so với mô tuyến tiền liệt bình thường. Nếu nhà cung cấp dịch vụ cảm thấy có điều gì bất thường thì bạn có thể phải thực hiện các xét nghiệm khác để kiểm tra ung thư.
• Xét nghiệm PSA là một xét nghiệm máu. PSA là protein do tuyến tiền liệt tạo ra. Mức PSA càng cao, khả năng mắc ung thư càng tăng. Tuy nhiên, giống như nhiều công cụ sàng lọc ung thư khác, xét nghiệm PSA không chính xác tuyệt đối và có thể đưa ra kết quả sai. Một kết quả bình thường không phải lúc nào cũng có nghĩa là tuyến tiền liệt không bị ung thư. Và nếu kết quả là cao, cũng chưa chắc nguyên nhân là do ung thư. Có một số nguyên nhân làm mức PSA cao như nhiễm trùng hoặc phì đại tuyến tiền liệt do tuổi tác.

Lợi ích của sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt chưa được chắc chắn. Nam giới dưới 75 tuổi nên trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ y tế về các lợi ích và tác hại của sàng lọc. Các khuyến nghị hiện nay đó là nam giới từ 75 tuổi trở lên không cần khám sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt.

Sử dụng sinh thiết để loại bỏ và xét nghiệm mô tuyến tiền liệt là cách chắc chắn duy nhất để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. Bạn sẽ có thể làm các xét nghiệm khác như:

• Chụp X-quang vùng nơi bạn thấy đau
• Chụp xương, sử dụng một chất hóa học phóng xạ để xem xương
• Chụp MRI, sử dụng trường điện từ mạnh và sóng vô tuyến để chụp ảnh từ các góc khác nhau để hiển thị thiết diện mỏng của các bộ phận trên cơ thể

Bệnh được điều trị như thế nào?

Một số việc cần suy nghĩ khi đưa ra quyết định điều trị là:

• Tuổi của bạn
• Sức khỏe tổng thể của bạn
• Giai đoạn ung thư (ung thư đã tiến triển đến mức nào)
• Nơi ung thư đã lan rộng

Nếu bạn được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu đang phát triển chậm, bạn có thể chọn dừng điều trị tới khi các kết quả xét nghiệm cho thấy ung thư tuyến tiền liệt của bạn đang phát triển hoặc thay đổi. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ kiểm tra bạn thường xuyên, chẳng hạn như từ 3 đến 6 tháng một lần. Đây được gọi là giám sát chủ động hoặc theo dõi và chờ đợi.

Các điều trị khác có thể là:

• Phẫu thuật để cắt bỏ tuyết tiền liệt
• Phẫu thuật để loại bỏ hai tinh hoàn. Tinh hoàn tạo hoóc môn nam testosterone.
• Tiêm thuốc ức chế hoóc môn để ngăn tinh hoàn tạo testosterone
• Trị liệu hoóc môn bằng hoóc môn nữ estrogen
• Hóa trị liệu (thuốc chống ung thư), sử dụng thuốc để diệt các tế bào ung thư
• Liệu pháp xạ trị là việc sử dụng hạt phóng xạ hoặc tia X năng lượng cao để giết các tế bào ung thư

Điều trị của bạn cũng sẽ bao gồm:

• Phòng tránh lây nhiễm
• Kiểm soát đau hoặc các triệu chứng khác bạn có thể có
• Kiểm soát các tác dụng phụ từ điều trị
• Giúp bạn quản lý cuộc sống của bạn với ung thư

Thông thường, có nhiều hơn 1 điều trị được sử dụng. Sau điều trị, bạn sẽ cần phải thực hiện các lần thăm khám tiếp theo thường xuyên với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.

Hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn về thử nghiệm lâm sàng có thể sẵn có cho bạn. Thử nghiệm lâm sàng là nghiên cứu xét nghiệm để tìm ra phương pháp điều trị ung thư hiệu quả. Đó luôn luôn là lựa chọn của bạn cho dù bạn có tham gia vào nó hay không.

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

Nếu bạn bị chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt:

• Trao đổi về bệnh ung thư của bạn và các lựa chọn điều trị với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Đảm bảo rằng bạn hiểu các lựa chọn của mình.
• Theo toàn bộ quá trình điều trị được kê đơn bởi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
• Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn:
  • Cách thức và thời gian bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm
  • Thời gian để hồi phục
  • Nếu có những hoạt động bạn nên tránh và thời điểm bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường
  • Cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
  • Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó

Đảm bảo rằng bạn biết khi nào bạn nên quay lại để kiểm tra. Giữ tất cả các cuộc hẹn thăm khám hoặc xét nghiệm của nhà cung cấp.

Các điều khác có thể giúp bao gồm:

• Thực hiện chế độ ăn uống điều độ và tập thể dục thường xuyên theo khuyến cáo của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
• Nghỉ ngơi nhiều.
• Cố gắng giảm căng thẳng và dành thời gian cho các hoạt động mà bạn yêu thích. Trao đổi với nhân viên tư vấn về bệnh của bạn có thể hữu ích.
• Trao đổi với gia đình và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về những lo lắng của bạn. Hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu có bất kỳ thắc mắc nào về bệnh, cách điều trị, tác dụng phụ của việc điều trị, hoạt động tình dục, các nhóm hỗ trợ và bất kỳ điều gì làm bạn lo lắng.
• Nếu bạn hút thuốc, cố gắng bỏ thuốc.
• Hỏi nhà cung cấp dịch vụ của bạn nếu bạn cần tránh uống rượu. Nó có thể ảnh hưởng đến thuốc bạn đang uống. Rượu cũng có thể làm cho tế bào bạch cầu dễ bị lây nhiễm hơn.
• Cho nhà cung cấp của bạn biết nếu phương pháp điều trị của bạn gây cảm giác khó chịu. Thông thường, có ba cách để giúp bạn thoải mái hơn.

Làm thế nào tôi có thể giúp phòng tránh ung thư khỏi lan hoặc trở lại?

• Hoàn thành toàn bộ quy trình điều trị xạ trị, hoóc môn hoặc hóa trị liệu được nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn khuyến nghị.
• Gặp nhà cung cấp dịch vụ y tế của bạn ngay lập tức nếu bạn để ý thấy bất cứ triệu chứng nào trước đây quay lại hoặc phát triển bất kỳ triệu chứng mới nào.

Để biết thông tin chi tiết, liên hệ:

• Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, Inc. (American Cancer Society, Inc)
  800-227-2345
  http://www.cancer.org
• Viện Ung thư Quốc gia (National Cancer Institute)
  800-422-6237 (TTY: 800-332-8615)
  https://www.cancer.gov/