Ung thư da

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Ung thư da là sự phát triển của các tế bào bất thường trên da.
• Điều trị có thể bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc dùng thuốc để giúp hệ miễn dịch của bạn chiến đấu với bệnh ung thư. Thông thường, có nhiều hơn 1 điều trị được sử dụng.
• Sau điều trị, bạn sẽ cần phải thực hiện các lần thăm khám tiếp theo thường xuyên với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.

________________________________________________________________________

Ung thư da là ǵ?

Ung thư da là sự phát triển của các tế bào bất thường trên da. Đây là một trong những loại ung thư phổ biến nhất. Bệnh này có thể xảy ra ở bất kỳ đâu nhưng thường thấy trên các vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, như đầu, mặt, cổ, bàn tay và cánh tay.

3 loại ung thư da chính là:

• Ung thư tế bào đáy. Khoảng 90% trong số tất cả các ca ung thư da tại Hoa Kỳ là ung thư tế bào đáy. Loại ung thư này phát triển chậm và hiếm khi lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
• Ung thư tế bào vảy. Ung thư tế bào vảy cũng ít khi lây lan nhưng có nhiều khả năng lây lan hơn ung thư tế bào đáy.
• U melanin. U melanin thường phát triển thành nốt ruồi. Nguyên nhân gây bệnh là tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời. U melanin không phổ biến như 2 loại ung thư da c̣n lại nhưng nghiêm trọng hơn và có khả năng lây lan tới các bộ phận của cơ thể cao hơn.

Ung thư tế bào đáy và ung thư tế bào vảy thường xuất hiện ở những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong một thời gian dài. Cả hai loại ung thư đều có khả năng chữa khỏi cao nếu được điều trị ngay. U melanin là một loại ung thư da nguy hiểm hơn.

Nguyên nhân là gì?

Tiếp xúc với tia UV từ ánh nắng mặt trời hoặc giường tắm nắng là nguyên nhân phổ biến nhất gây ung thư da. Bạn có thể có nguy cơ cao hơn nếu:

• Bạn có làn da sáng dễ bị tàn nhang.
• Bạn dành quá nhiều thời gian ở ngoài trời, ví dụ: khi canh tác, xây dựng, bơi lội, đi bộ đường dài hoặc trượt tuyết hay lái xe nhiều giờ trong ngày với cánh tay đặt ngoài cửa sổ.
• Bạn sống ở nơi có nhiều bức xạ UV từ mặt trời, như ở vùng cao hoặc vùng nhiệt đới.

Hầu hết các trường hợp mắc ung thư tế bào đáy và ung thư tế bào vảy xuất hiện sau 50 tuổi, nhưng những tác dụng hủy hoại của mặt trời bắt đầu từ sớm hơn. U melanin có thể xuất hiện bất cứ lúc nào sau độ tuổi dậy th́. Việc bảo vệ da cần bắt đầu ngay từ nhỏ để pḥng tránh ung thư da về sau.

Những triệu chứng là gì?

Nhiều trường hợp ung thư da xảy ra trên mặt nhưng chúng có thể xảy ra ở bất kỳ đâu. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Phát triển da mới hoặc vết đau không lành
• Xuất hiện một cục nhỏ, mịn, bóng, nhợt màu hoặc giống sáp
• Xuất hiện một cục cứng màu đỏ, đôi khi chảy máu hoặc tạo vảy cứng
• Xuất hiện một đốm dẹt, màu đỏ, ráp, khô hoặc có vảy
• Thay đổi về màu sắc, h́nh dạng hoặc độ dày của nốt ruồi

Dày sừng do nắng là một bệnh về da giai đoạn đầu, tiền ung thư. Đây là một vùng da ráp, có vảy h́nh thành trên những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và không biến mất. Nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể điều trị dễ dàng bệnh này.

Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nhà cung cấp dịch vụ y tế sẽ:

• Nh́n da bạn
• Hỏi về các triệu chứng và tiền sử y tế của bạn và xem vùng da bị ảnh hưởng có bất kỳ thay đổi nào không
• Lấy tất cả hoặc một phần da phát triển để làm xét nghiệm trong pḥng thí nghiệm (sinh thiết)

Bệnh được điều trị như thế nào?

Ung thư có thể được điều trị bằng việc cắt bỏ hoặc phá hủy ung thư. Lựa chọn điều trị tùy thuộc vào loại ung thư và kích thước của nó cùng vị trí trên da. Các phép điều trị có thể bao gồm:

• Loại bỏ ung thư bằng phẫu thuật, laze hoặc đóng băng sự phát triển bằng nitơ lỏng
• Thuốc chống ung thư dạng thuốc uống, thuốc tiêm vào tĩnh mạch hoặc cơ hoặc thuốc đặt lên da để diệt tế bào ung thư
• Liệu pháp xạ trị hoặc ánh sáng để diệt tế bào ung thư
• Thuốc có thể giúp hệ miễn dịch của bạn chống lại ung thư

Tôi có thể tự chăm sóc bản thân như thế nào?

Nếu bạn đă từng bị ung thư da, bạn có nguy cơ tái phái căn bệnh này cao hơn. Bạn cần khám định kỳ để nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể kiểm tra da của bạn.

Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn:

• Cách thức và thời gian bạn sẽ biết kết quả xét nghiệm
• Thời gian để hồi phục
• Nếu có những hoạt động bạn nên tránh và thời điểm bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường
• Cách tự chăm sóc bản thân tại nhà
• Những triệu chứng hoặc vấn đề bạn nên theo dõi và những việc cần làm nếu bạn mắc phải các triệu chứng hoặc vấn đề đó

Đảm bảo rằng bạn biết khi nào bạn nên quay lại để kiểm tra. Giữ tất cả các cuộc hẹn thăm khám hoặc xét nghiệm của nhà cung cấp.

Tôi có thể làm ǵ để ngăn ngừa ung thư da?

• Tránh để da tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời.
• Khi bạn ở ngoài:
  • Mặc quần áo và đội mũ che kín cơ thể và tránh ra ngoài vào buổi trưa đến mức tối đa.
  • Dùng kem chống nắng. Kem chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) càng cao th́ da của bạn càng được bảo vệ. Sử dụng sản phẩm có độ SPF ít nhất là 15. Đối với các môn thể thao dưới nước, sử dụng kem chống nắng không bị trôi trong nước. Nếu bạn dị ứng với PABA, hăy sử dụng kem chống nắng không có PABA. Và nhớ rằng tia UV từ mặt trời có thể gây cháy nắng hoặc hủy hoại ngay cả trong những ngày nhiều mây.
• Kiểm tra da của bạn thường xuyên và báo cáo ngay mọi thay đổi với nhà cung cấp dịch vụ y tế. Nếu bạn có nguy cơ cao, hăy gặp nhà cung cấp dịch vụ để tiến hành khám theo khuyến nghị.
• Không sử dụng đèn mặt trời hay giường tắm nắng.
• Để có thêm thông tin về ung thư da, hăy trao đổi với nhà cung cấp dịch vụ của bạn hoặc liên hệ với:
  • Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, Inc. (American Cancer Society, Inc.)
    800-227-2345
    http://www.cancer.org
  • Viện Ung thư Quốc gia (National Cancer Institute)
    800-422-6237 (TTY: 1-800-332-8615)
    https://www.cancer.gov/